Akciğer tüberkülozu bulunan çocuk hastalarda toraks bt'nin göğüs röntgenografisine katkısı

Abstract

Tüberküloz (TB) dünya çapında önemli bir morbidite ve mortalite nedenidir, genellikle akciğerleri etkiler. Çocuklar, özellikle 5 yaş altı grup, pulmoner TB açısından en yüksek riske sahiptir. Ancak, çocuk yaş grubunda etken mikroorganizmayı bakteriyolojik olarak belirlemek oldukça güçtür. Bu açıdan radyolojik bulgular TB tanısında önemli bir yer tutmaktadır. Bunun için hastalar göğüs röntgenografisi ile incelenir. Pozitif radyolojik bulguların varlığında profilaktif yerine küratif TB tedavisi uygulanmaktadır. Bu nedenle, göğüs röntgenografisinin normal veya yetersiz olduğu durumlarda BT (Bilgisayarlı Tomografi) endikasyonu doğabilmektedir. Ancak BT'de hastalar röntgenografiye kıyasla çok daha fazla radyasyon dozuna maruz kalmaktadır. Çalışmamızdaki amacımız, klinik olarak pulmoner TB şüphesi taşıyan çocuk hastalarda toraks BT'nin göğüs röntgenografisine tanısal açıdan katkısını değerlendirmektir. Çalışmamızda, akciğer TB'u şüphesi ile tek yönlü göğüs röntgenogramı ve toraks BT tetkiki yapılmış olan 18 yaş ve altı toplam 44 çocuk olgu geriye dönük olarak incelendi. Toraks BT tetkiki ile, göğüs röntgenografisi arasında ortalama 3.6 gün mevcut idi. IV kontrast madde 41 (%94) hastada kullanılmıştı. Her iki tetkik grubu; lenfadenopati (LAP) varlığı, bronşiyal tutulum ve atelektazi, parankimal konsolidasyon ve kavite formasyonu, nodül, plevral efüzyon ve miliyer hastalık açısından değerlendirildi ve bulgular karşılaştırıldı. Tüm hastaların 5 tanesinde (%11), göğüs röntgenografisi normalken BT'de anormal bulgular tespit edildi ve bu durum 4 hastada tedavi protokolünün değişmesine neden oldu. BT ile 15 hastada (%34), röntgenografide saptanamayan ek bilgiler elde edildi: Bunların 7'sinde BT ile mediastinal ve/veya hiler LAP saptandı; 3'ünde röntgenografide saptananlara ek olarak farklı lokalizasyonlarda da LAP görüldü; 3'ünde röntgenografide bildirilen lokalizasyonlarda LAP olmadığı ama başka lokalizasyonlarda LAP bulunduğu saptandı; 2'sinde de BT ile ek parankimal lezyonlar tespit edildi. Reaktivasyon TB olan 2 (%0.4) hastada, röntgenografi ile de bu tanı konulmuştu. Beş hastada (%11) BT, röntgenografi bulgularını teyid etti. Göğüs röntgenografisinde anormal bulgular saptanan hiç bir hastada, BT normal değildi. Sonuç olarak, BT ile karşılaştırıldığında, röntgenografinin parankimal ve plevral hastalığın gösterilmesinde etkin olduğu, ancak mediastinal ve hiler LAP'ların gösterilmesinde BT'nin röntgenografiye belirgin derecede üstünlük gösterdiği saptanmıştır. Parankimal bulgular, reaktivasyon TB hariç, tanısal açıdan spesifik değildir. Ancak, özellikle primer TB tanısında mediastinal ve hiler LAP varlığı önemlidir.

Tuberculosis (TB) is one of the common cause of morbidity and mortality in the worldwide. It usually affects the lungs. Children under 5 years old have the highest risk in the development of pulmonary tuberculosis. However identification of causative microorganism by direct visualization is troublesome in this age group. For this aspect, radiological signs have a place in diagnosis of tuberculosis and chest radiography is continued to be used for this purpose. In the presence of positive radiological signs, curative TB treatment is favored instead of prophylactic regimens. According to this, pediatric patients having normal or inconclusive chest radiograpy in the clinical suspection of tuberculosis are directed to the investigation with thorax computed tomography (CT). However, by comparison with chest radiography, patients expose to more radiation dose with this method. The purpose of this study was to evaluate the value of thorax CT compared to chest radiography in the diagnosis of pulmonary TB in the pediatric patients with the suspection of TB. In the study, total of 44 pediatric patients (under 18 years old) who have both frontal chest radiograph and thorax CT with the concurrent clinical symptoms of TB were retrospectively evaluated. There was as a mean of 3.6 days between acquisition of the CT and radiography. IV contrast was used in the 41 of 44 patients (94%). Lymphadenopathy, bronchial involvement, atelectasis, parenchymal consolidation, cavity formation, nodul, plevral effusion, milier involvement were separately evaluated and compared for each method. In 5 of 44 patients (11%), chest radiography was normal and radiological abnormalities were detected only by CT, treatment protocol was changed according the results obtained from CT in 4 of them. In 15 patients (34%), additional data were acquired by CT, which were not detected by chest radiography: In 13 of them (87%) mediastinal and hilar lymphadenopathy were established; In 2 of them (13%) additional parenchymal lesions were obtained with CT alone. In 2 patients (0.4%) with reactivation TB, diagnosis were also made with chest radiograph. In 5 patients (11%), CT was confirmed the signs which were acquired from chest radiography. CT wasn't normal in any patients having the abnormal signs obtained from chest radiography. In conclusion, chest radiography remains effective in the demonstration of parenchymal and plevral lesions by comparison with CT. However CT was much better than radiography in the demonstration of mediastinal and hilar lymphadenopathy. Parenchymal findings were not specific in the diagnosis of tuberculosis (except in reactivation tuberculosis). For that reason, existence of mediastinal and hilar lymphadenopathy is important, especially in the diagnosis of primary tuberculosis.