Dönüşüm geometrisi öğretiminde dinamik geometri yazılımlarının kullanımının enstrümantal teori açısından incelenmesi

Abstract

u çalışmanın amacı; bir matematik öğretmeninin teknolojiyi matematik dersine entegre etmede gerçekleştirdiği enstrümantal oluşum sürecinin temel ögeleri; artefact, enstrüman; şema-teknik boyutu; enstrümanlaşma-enstrümanlaştırma süreçleri ve öğretim ortamını düzenlemede kullandığı orkestrasyon türleriyle bu oluşuma yönelik öğretmenin farkındalığını incelemektir. Araştırmanın amacı doğrultusunda nitel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Kullanılacak tekniklerin belirlenmesinde ve bulguların yorumlanmasında iyi bir yol gösterici olarak düşünülen durum çalışması deseni üzerine kurulmuştur. Araştırmacıya hizmet edecek ve elde edilen sonuçların anlaşılır olmasını sağlayacak şekilde derinlemesine incelemeye olanak sağlayan amaçlı örnekleme yöntemiyle çalışma grubu belirlenmiştir. Çalışma, amaçlı örneklemin kritelerine uygun olarak bir ortaokul matematik öğretmeni için gerçekleştirilmiştir. Veri çeşitliliğini sağlamak ve araştırma sorularına da tam olarak yanıt alabilmek için çalışmada birden fazla veri toplama aracı kullanılmıştır. Dinamik geometri ile oluşturulan öğrenme ortamının öğrencilerin yorumlama, akıl yürütme becerilerinin gelişimine destek olduğu bilinmektedir. Ortaokul programında dönüşüm geometrisi konularından yansıma, öteleme konuları ve bu konuların öğrenilmesine temel oluşturacak eşlik kavramının önemli bir yeri vardır. Öğretmen, dinamik geometri ortamında çoklu temsillerle bu konular arasındaki bağı dinamik biçimde kurmaya ve öğrencilerin konuyu daha doğru anlamlandırmasına imkan sağlayacaktır. Öğrencilerin anlamasını kolaylaştıracak, ortamı düzenleyecek öğretmen, teknolojik öğrenme ortamlarının karmaşık yapılarını keşfedip öğrenme süreçlerini analiz edip birçok faktörü göz önünde bulundurarak ortamı düzenlemelidir. Enstrümantal oluşum yaklaşımı bu noktada öğretmenin teknoloji ile ilgili oluşumunu düzenleyip öğretim ortamı oluşturan, öğrencilerin oluşum süreçlerini şekillediren öğretmene yardımcı olan yaklaşım olarak karşımıza çıkmaktadır. Öğretmenin teknoloji öğretim ortamını düzenlemede şemaları, enstrümanlaşma-enstrümanlaştırma süreçleri ve enstrümantal orkestrasyon ögesini göz önüne alarak incelemeyi amaçlayan araştırma sonuçları, öğretmenin teknoloji entegrasyonlu ders deneyimlerinin artmasına paralel olarak enstrümantal oluşumunun teknik ve kavramsal boyutunda olumlu artış olduğunu göstermiştir. Ayrıca öğretmenin ders deneyimlerinde, geleneksel yönlerin ağır bastığı öğretmen merkezli orkestrasyonları yaygın olarak kullandığı; öğrenci merkezli orkestrasyonlardan bazılarını nadiren kullandığı bazılarını ise hiç kullanmadığı görülmüştür. Araştırmanın diğer boyutunda, öğretmenin oluşuma yönelik farkındalıkları incelenirken, bazı yapıların bilinçli olarak oluşurken bazıları içinse öğretmene izletilen ders görüntüleriyle farkındalık kazandırılmıştır.

The purpose of this study is to investigate the basic elements of the instrumental processes such as artefact, instrument, schema-technical dimension, instrumentation-instrumentalization processes and orchestration types which a mathematics teacher uses to integrate technology into the mathematics lessons and to examine the teacher's awareness of this purpose. Qualitative research methods have been used for the purpose of the study. It is based on a case-study pattern which is thought to be a good guide in determining the techniques and interpreting the findings. A working group has been identified with purposeful sampling method that will serve the researcher and enable in-depth review in such a way to ensure that the results obtained are clear. The study was conducted for a secondary school mathematics teacher in accordance with the criteria of purposeful sampling. Multiple data collection tools have been used in this study to provide data diversity and get a precise answer to the research questions. It is known that the learning environment created by dynamic geometry supports the development of interpretation and reasoning skills of students. Reflexion and translation which of them are subjects from transformation geometry and the concept of parity which will form the basis for learning these subjects has an important role in the middle school curriculum. The teacher will provide opportunity for students to make sense the multiple representations in the dynamic geometry environment and the connection between these topics to be established in a dynamic way. The teacher, who will organize the environment and facilitate the understanding of the students, should organize the environment by exploring the complex structures of the technological learning environment, analyzing the learning processes and considering many factors. In this point the instrumental formation approach helps to the teacher to organize a teaching environment by organizing the technological formation, and allows the teacher to shape the process of formation of the students. The results of the research that aiming to examine by considering the schemes, instrumentation-instrumentalization process and the instrumental orchestration in the regulation of the technology teaching environment, an increase is observed in both the experience during the teacher's study of technology integration into teaching environment and the technical-conceptual dimension of the instrumental formation. On the other hand, the results show that the teacher has used teacher-centered orchestrations frequently, which are traditional methods while she has never used some of the student-centered orchestras and rarely used some. In the other dimension of the research, while the awareness of the teacher about formation has been examined, some of the structures are formed consciously; for some, awareness has been gained by the video recording of the lessons that teacher has watched.