Endotel işlev bozukluğunun arteriyel sertlik, serum endotelin-1 düzeyi ile değerlendirilmesi ve koroner arter hastalığı ciddiyeti ile ilişkisi

Abstract

Ateroskleroz, koroner arterlerin yanı sıra büyük ve orta genişlikteki müsküler arterleri de etkileyen sistemik bir hastalıktır. Ateroskleroz ve ilişkili hastalıklar, dünyada birinci sıradaki ölüm sebebidir. Koronerlerde aterosklerotik tutulum başlamadan önce endotel fonksiyon bozukluğunun ortaya çıktığı bilinmektedir. Aterosklerozu organ tutulumu olmadan teşhis edebilmek önemlidir. Bu çalışmanın amacı; endotel fonksiyon bozukluğunun serum endotelin-1 düzeyi, küçük arter elastisitesi ve koroner arter hastalığı ciddiyeti ile ilişkisini değerlendirmek ve Sendrom X tedavisinde endotelin antagonistlerinin yeri olabilir mi? sorusuna cevap aramaktır. Göğüs ağrısı şikayeti ile başvuran hastalar iskemi açısından efor stres testi veya miyokard perfüzyon sintigrafisi ile değerlendirildi. İskemi saptanan hastalara koroner anjiyografi yapıldı. Tüm hastaların serum endotelin-1 düzeyi ELISA yöntemiyle ve arter elastisitesi ise radyal arterden tonometre ile ölçüldü. Koroner arter hastalığı öyküsü, iskemi varlığı ve koroner anjiyografi sonuçlarına göre oluşturulan hasta grupları serum endotelin-1 düzeyi, küçük arter elastisite indeksleri, Gensini skorları açısından karşılaştırıldı. Çalışmaya dahil edilen 80 hastanın 50?si (%62,5) erkek, 30?u (%37,5) kadındı. Tüm grupta yaş ortalaması 58,4 ±10,7 yıldı. Yirmi altı (%32,5) hastada bilinen koroner arter hastalığı öyküsü mevcuttu. Tüm grupta 55 (%68) hastada iskemi saptandı. Koroner anjiyografi ile değerlendirilen hastaların 21?inde (%38) kritik koroner lezyonu saptandı. Medyan serum endotelin-1 düzeyi, iskemi saptanan grupta 18,9 ng/L (8,5-134,9 ng/L), iskemi saptanmayan grupta 14,8 ng/L (8,4-41,5 ng/L) bulundu. İskemik grupta serum ET-1 düzeyi daha yüksekti (p=0.045). Serum endotelin-1 düzeyi ile koroner arter hastalığı öyküsü, küçük arter elastisitesi ve Gensini skorları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki saptanmadı. Koroner arter hastalığı öyküsü olmayan hasta grubunda iskemi saptanıp yapılan koroner anjiyografide kritik koroner lezyon saptanmayan hastaların serum endotelin-1 düzeyi, iskemisi olmayan hastalardan yüksekti. Bu da kardiyak Sendrom X tedavisinde, endotelin-1 antagonistlerinin kullanılabileceğini düşündürmektedir fakat daha fazla sayıda hasta içeren, prospektif araştırma sonuçlarına ihtiyaç vardır.

Atherosclerosis is a systemic disease which effects large and medium sized arteries besides coronary arteries. Atherosclerosis and associated diseases are the leading cause of death all over the world. It is known that endothelial dysfunction already starts before atherosclerotic involvement of coronary arteries. To diagnose atherosclerosis before organ damage has occured is important. The aim of the study is to evaluate the relationship between endothelial dysfunction and serum endothelin-1 level, small artery elasticity, coronary artery disease severity and also to seek an answer if endothelin-1 antagonists may be benefical for cardiac Syndrome X or not. Patients with chest pain were evaluated with exercise stress test or myocardial perfusion scintigraphy. Then ischemia deteceted patients underwent elective coronary angiography. Using ELISA method serum endothelin-1 levels of all patients were measured and a radial artery tonometer was used to measure arterial elasticity of all patients. The patients were grouped according to coronary artery disease history, ischemia existence and coronary angiogram results. The groups were compared with regards to serum endothelin-1 level, small artery elasticity and Gensini scores. In the study group, 50 patients (62,5%) were male and 30 (37,5%) were female and the average age was 58,4 ±10,7 years. Twenty six (32,5%) of the patients had coronary artery disease history. Ischemia was present in 55 (68%) patients. Critical coronary lesions were present in 21 (38%) patients who underwent coronary angiography. Median serum endothelin-1 level was 18,9 ng/L (8,5-134,9 ng/L) in patients with ischemia and 14,8 ng/L (8,4-41,5 ng/L) in patients without ischemia. Serum endothelin-1 level of ischemic patients was higher (p=0.045). There wasn?t a statistically significant relationship between serum endothelin- 1 levels and coronary artey disease history, small artery elasticity, Gensini scores. Because of serum endothelin-1 level of patients without coronary artery disease history but with ischemia and normal coronary angiograms was higher than non-ischemic patients, it is assumed that endothelin-1 antagonists may be benefical for cardiac Syndrome X. To support this, there is a need for large prospective population based studies.