Nietzsche’de ahlaksal ve politik bir mesele olarak epistemoloji

Abstract

Bu çalışmanın amacı Nietzsche’nin düşüncesinde insani ilgiler, bilgi ve pratik arasındaki ilişkinin ne şekilde analiz edildiğini göstermek ve bu analizin onun soykütüksel ahlak araştırmasıyla ilişkisini açığa çıkarmaktır. Nietzsche epistemolojiyi sadece akademik bir araştırma alanı olarak görmez. Ona göre epistemoloji daha ziyade bizim antropolojik ilgilerimiz ve ahlaksal yönelimlerimizle ilgili pratik bir meseledir. Aynı şekilde epistemolojiler arasındaki farklar akademik bir tartışma meselesi değildir, o daha ziyade farklı insan tipleri arasında var olma mücadelesi olarak ortaya çıkan politik bir meseledir. Nietzsche bilgi hakkındaki soykütüksel araştırmasının kendisine kazandırdığı epistemolojik ve ahlaksal bir yaklaşımdan hareketle, hem epistemolojinin bir tahakküm mekanizması haline gelebileceğini hem de politik çatışmalarımızın zemininde ahlaksal ve epistemik tutumlarımızın yattığını gösterir.

The aim of this article is to show that how the relation of human interests, knowledge, and practice are analyzed in Nietzsche’s thought and to reveal the relationships of this anlaysis with his inquiries of geneology of morals. According to Nietzsche, epistemology is not only an academic topic. In his view, it is a practical matter concerned with our human interests and moral orientations. Similarly, the differences between epistemologies are not only a matter of academical dispute, but are rather a political matter which it rise up as the battle of survival between different human types. Stemming from a critical and moral aprroach which he gained through genealogy of knowledge, Nietzsche shows both epistemology may become a mechanism of domination and at the basis of our political struggles lie our moral and epistemic conduct.