Ergenlerde kontrol alanı algısı

Abstract

Bu araştırmada kontrol algısı çalışmalarına ilişkin literatür taraması yapılmıştır. Yapılan literatür taramasında kontrol algısı nasıl tanımlanmıştır, kontrol algısına ilişkin farklı kuramlar var mıdır, kontrolün farklı türleri var mıdır, kontrol algısının negatif yönleri de var mıdır gibi sorulara cevaplar aranmıştır. Bunun dışında bu araştırmada araştırmacı tarafından yeni bir model önerisi de getirilmiş ve bu modele ilişkin bir ölçek geliştirme ön çalışması yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda kontrolün literatürde farklı şekillerde tanımlandığı ortaya koyulmuştur. Kontrol algısını açıklayan farklı kuramlar olduğu, kontrolün tek yönlü bir kavram olarak değil farklı türleri olan bir kavram olarak ele alındığı, kontrol algısının pozitif yönleri olmakla birlikte negatif yönlerinin de olduğu taranılan literatürden anlaşılmıştır. Bu araştırmada ayrıca ergenlerde kontrol alanı algısı adıyla yeni bir model önerisi getirilmiştir. Bu modelin literatürdeki diğer çalışmalardan farklılıkları ortaya koyulmuş ve kontrol alanı algısını ölçen bir ölçek geliştirilmiştir. Geliştirilen ölçek bir ön çalışma niteliğinde olup daha sonraki çalışmalara ışık tutması amaçlanmaktadır.

In this research, literature scan about perceived control studies was carried out. In the literature scan, answers were sought to the questions such as how is perceived control described, are there different theories about perceived control, are there different types of control, are there negative aspects of perceived control as well. Besides, a new model suggestion was put forward by the researchers in this research and many preliminary studies on developing a scale for this model were carried out. At the end of the research it was shown that control was described in different ways in the literature. It was understood from the literature scanned that there are different theories explaining perceived control, control was not taken as one sided concept but as a concept with different types and perceived control having positive aspects, also had negative aspects. Moreover, a new model as control field perception in adolescents was put forward in this research. Differences of this model from the other studies in the literature was displayed and a scale measuring control field perception was developed. The newly developed scale having been a preliminary study, it is intended to illuminate further studies.