Empati eğitim programının ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin kaynaştırma öğrencilerine yönelik tutumlarına etkisi

Abstract

Kaynaştırma eğitimi, eğitimde fırsat eşitliği ilkesini gerçekleştirmenin en uygun yoludur. Kaynaştırma eğitimi ile kaynaştırma öğrencileri, normal gelişim gösteren akranlarıyla birlikte eğitim alırlar. Bu süreçte normal gelişim gösteren öğrencilerin kaynaştırma öğrencisinin sınıftaki varlığını kabullenmeleri, kaynaştırma öğrencisinin ise sınıfa uyum sağlayabilmesi kaynaştırma eğitiminin başarılı olabilmesinde önemli bir noktadır. Kaynaştırma öğrencilerinin sınıfa, okula ve çevreye kabulünün sağlanabilmesi için normal gelişim gösteren öğrencilere yönelik yapılacak çalışmalardan biri empati eğitimidir. Empati eğitimi ile normal gelişim gösteren öğrencilerin kendilerini kaynaştırma öğrencisi yerine koyarak onun duygu ve düşüncelerini anlamaları sağlanabilir. Böylece empati becerisi yüksek olan normal gelişim gösteren öğrencilerin kaynaştırma öğrencileriyle etkileşim içine girmek isteyecekleri düşünülmektedir. Bu düşünceden hareketle, empati eğitim programının ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin kaynaştırma öğrencilerine yönelik tutumlarına etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu genel amaç doğrultusunda, araştırma, gerçek deneme modellerinden "placebo kontrol gruplu ön test-son test modeli" ne dayalı yarı deneysel bir çalışma olarak yürütülmüştür. Örneklemi oluşturabilmek için 2016-2017 Eğitim-Öğretim yılı Bursa İli Nilüfer İlçesi Canaydın İlkokulu'nda bulunan on şubedeki 290 dördüncü sınıf öğrencisine örneklemi belirleyebilmek için "Öğrenci Tanıma Formu" ve "Etkinlik Tercih Formu" (Çifci, 1997) uygulanmıştır. Etkinlik tercih puanları düşük olan öğrenciler arasından deney, kontrol ve plasebo grupları belirlenerek araştırmanın örneklemi oluşturulmuştur. Araştırma bir deney, bir kontrol ve bir plasebo grubuyla yürütülmüştür. Çalışma 45 kız, 45 erkek toplam 90 öğrenci ile yürütülmüştür. Veri toplama araçları olarak, normal gelişim gösteren öğrencilerin kaynaştırma öğrencilerine tutum düzeylerini ölçmek için Siperstein (1980) tarafından geliştirilen ve Çifci (1997) tarafından Türkçeye uyarlanan "Etkinlik Tercih Formu", araştırmacı tarafından geliştirilen "Öğrenci Bilgi Formu" ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin çözümlenmesi ve yorumlanması aşamasında, Korelasyon Analizi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), t-Testi ve Kovaryans Analizi (ANCOVA) kullanılmıştır. Farkın kaynağını bulmak için ise Tukey's HSD Testi kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesi ve yorumlanmasında, 0,01 ve 0,05 anlamlılık düzeyi aranmıştır. Ön test ve son test ortalamalarının varyanslarının eşitliğini yordamak için yapılan Levene's Testi sonuçlarında verilerin normal dağıldığı görülmüştür. Araştırma sonucunda, normal gelişim gösteren çocuklarda etkinlik tercihi son test puan ortalamaları arasında p< .01 anlamlılık düzeyinde farklılık (p=0,004) olduğu saptanmıştır. Empati eğitim programının, normal gelişim gösteren öğrencilerin kaynaştırma öğrencileri ile etkinlik tercih etme düzeyleri üzerinde etkinlik tercihini artırdığı yönünde olumlu etkisinin olduğu belirlenmiştir. Grupların Etkinlik Tercih Formu ön test puanlarına göre deney, kontrol ve plasebo grubundaki öğrencilerin aynı ölçeğin son testine ait düzeltilmiş ortalama puanları arasında anlamlı farkın olduğu belirlenmiştir (p = ,00). Bu bulgu uygulanan empati eğitim programının çocukların kaynaştırma öğrencileriyle etkinlik tercih düzeyleri üzerinde farklılığa yol açtığını göstermektedir. Deney grubundaki çocukların, plasebo ve kontrol grubuna göre etkinlik tercihlerinin daha yüksek olduğu görülmektedir. Etkinlik Tercih Formu son test Tukey HSD Testi sonuçlarına göre deney ve kontrol grubu arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Deney ve kontrol grubu arasındaki farkın, deney grubuna uygulanan empati eğitim programının etkisinden kaynaklandığını göstermektedir. Kısaca, empati eğitim programının, normal gelişim gösteren kaynaştırma öğrencileri ile etkinlik tercih etme düzeyleri üzerinde etkinlik tercihini arttırdığı yönünde olumlu etkisinin olduğu belirlenmiştir. Cinsiyete göre Etkinlik Tercih Formundan elde edilen bulgular incelendiğinde, kız ve erkek öğrencilerin tutum puanlarının birbirinden farklı olduğu ama bu farkın anlamlı olmadığı belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar, kaynaştırma eğitimi yapan okullarda normal gelişim gösteren öğrencileri kaynaştırma eğitimi hakkında bilgilendirmek ve onları kaynaştırma eğitimine hazırlamak amacıyla yapılacak empati eğitim programının süreç içinde normal gelişim gösteren öğrencilerden kaynaklanan sorunların aşılmasında etkili olacağını göstermektedir. Bu sonuçtan yola çıkarak kaynaştırma eğitimi yapılan okullarda bu tür programların etkin olarak uygulanması ve farklı yaş gruplarıyla yapılacak empati eğitim programının sonuçlarının test edilerek bu uygulamanın yaygınlaştırılması önerilmektedir.

The aim of the empathy training program for primary school with 4th grade students is to examine the change of attitudes of normal development students. This general purpose research the actual test model of " placebo control group pre-test and post-test model to" based on an experimental study was conducted in. Students recognition forms and Activity Preference Forms (Çifci, 1997) are applied in 2016-2017 academic year, the province of Bursa, Nilüfer district with Canaydın primary school with ten classes of 290 students of 4th graders in order to create the sampling. Sampling of the research is created by determining the experiment, control and plasebo groups among the inclusive students and low scores of activity preference students. The study was conducted with a total of 90 students, 45 females and 45 males. They are collected by children inclusive students to measure what level attitude developed by Siperstein adopted by Çifci activity level preferred form to Turkish and with the "students information form" developed by researchers. Analysis of data and interpretation should be obtained from the research phase of the correlation analysis one way analysis of varience and t-test and covariance analysis was used. To find the difference between the source Tukey's HSD test was used. The principle of preventive counseling in schools, according to results obtained from the research adopted in order to inform students of mainstreaming children with normal development students can be given to individual and group study guidance. In these studies, empathy training programme can be implemented. Mainstreaming students with colleagous that have normal development about the characteristics of the students in the same class and be given information about how they should be have. It will not be possible due to the implemantation of the empathy training programme, in every school students to be given information about mainstreaming children with normal development students. Mainstreaming students with interest to talk Show compassion has been found to have positive effects on children.