Büyük resesyon sonrası makro ihtiyati politikalar: Türkiye örneği

Abstract

Bu tez çalışmasında, Büyük Resesyon (2008 Küresel Finans Krizi) sonrası dönemde Türkiye'de uygulanmış olan makro ihtiyati önlemler; teorik alt yapısı, dünyadan örnekler ve Türkiye'de kurumlar bazında yapılan çalışmalar yönünden, grafik ve tablolar aracılığıyla analiz edilmiştir. Yapılan incelemelerde; 2010-2015 döneminde TCMB, BDDK ve diğer kurumlar tarafından alınan makro ihtiyati önlemlerin başarılı bir şekilde uygulandığı ve ülkenin finansal risklerini azaltmada etkili olduğu görülmüştür. Ancak, 2015 yılı sonrasında ülke içi ve küresel piyasalarda yaşanan gelişmelere bağlı olarak cari işlemler açığının tekrar artmaya başladığı, kredi hacminin özellikle Hazine garantili kredi fonu yardımıyla artmaya başladığı ve ülkenin yakaladığı mali ve finansal disiplinden tekrar uzaklaşıldığı söylenebilir. Bu noktada; yetkililerin gerekli tedbirleri bir an önce alıp, mali ve finansal istikrarı tekrar sağlamalarının, ülkenin yeni finansal risklerle karşı karşıya gelme ihtimalini önleyeceği söylenebilir. Ekonometrik analizde; Türkiye'de bankacılık sektörü yurtiçi kredi hacmindeki genişleme ile cari açık arasındaki etkileşim, 1992:Q1-2017:Q4 dönemi için yapısal kırılmalı zaman serisi analizi yöntemleriyle incelenmiştir. Serilerin durağanlığı Vogelsang ve Perron (1998) birim kök testiyle sınanmış ve serilerin farklı düzeylerde durağan oldukları belirlenmiştir. Seriler arasındaki eşbütünleşme ilişkileri Sınır Testi ile incelenmiş ve serilerin eşbütünleşik oldukları bulunmuştur. Eşbütünleşme denklemindeki yapısal kırılma tarihleri Bai ve Perron (2003) yöntemiyle tespit edilmiştir. Uzun ve kısa dönem analizleri ARDL yöntemiyle gerçekleştirilmiş olup, bankacılık sektörü yurtiçi kredi hacmindeki %1'lik artışın; cari açığın milli gelire oranını uzun dönemde %0.21, kısa dönemde %0.09 puan artırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Modelin hata düzeltme mekanizması çalışmaktadır.

In this thesis, macroprudential measures that have been applied in Turkey after the period of Great Recession (2008 Global Financial Crisis) are analyzed through graphs and tables in terms of theoretical background, world examples and institutions-based regulations in Turkey. In the analyses; it is seen that macro-prudential measures taken by the CBRT, BRSA and other institutions have been successfully implemented in 2010-2015 period and have been effective in reducing the financial risks of the country. However, it can be said that the current account deficit started to increase again due to the developments experienced in domestic and global markets after 2015. Moreover; the credit volume started to increase especially with the help of the Treasury guaranteed credit fund and the fiscal and financial discipline that the country had reached began to disappear again. At this point, it is accurate to state that the authorities should take the necessary precautions as soon as possible and that the fiscal and financial discipline should be restored to prevent the country from facing new financial risks. In econometric analysis; interaction between the expansion of domestic credit volume in the banking sector and the current account deficit in Turkey is investigated for 1992:Q1-2017:Q4 period by the method of time series analysis with structural break. The stationarity of the series is tested by Vogelsang and Perron (1998) unit root test and the series are found to be stationary at different levels. The cointegration relations between the series are examined by the Bounds Testing method and the series are found to be cointegrated. Structural-break dates of the cointegration equation are determined by Bai and Perron (2003) method. Long and short term analyzes are carried out using ARDL method and it is estimated that 1% increase in domestic credit volume of banking sector increases the ratio of current deficit to national income by 0.21% in the long term and 0.09% in the short term. Error correction mechanism of the model operates.