Kalkınma planlarının mantığı ve uygulama etkinliği bakımından 1980 öncesi ve sonrasının mukayeseli bir analizi

Abstract

1963'ten günümüze ülke kalkınmasını sağlamak amacıyla Beş Yıllık Kalkınma Planları hazırlanmış ve uygulamaya konulmuştur. Ancak bu kalkınma planları, hazırlanış mantığı ve uygulama koşulları açısından iki döneme ayrılmaktadır. Bu dönemleri ayırırken 1980 yılı dönüm noktası olarak düşünülmektedir. 1980 öncesi dışa kapalı bir ekonomide ithal ikameci ve korumacı bir stratejinin gerektirdiği planlar hazırlanırken, 1980 sonrası dışa dönük serbest piyasa koşullarının geçerli olduğu ve ihracata dayalı bir büyümenin tercih edildiği ekonomi anlayışına uygun planlar hazırlanmıştır. 1980 sonrası küreselleşme ve liberalizasyonun bütün dünyada yayıldığı yıllar olmuştur. Türkiye'de bu gelişmelerden uzak kalmamış ve ekonomik yapı ve tercihlerini uluslararası gelişmelere uygun hale getirmeye çabalamıştır. Bu durum da 1980 öncesi ve sonrası planların mantığında önemli değişikliklere neden olmuştur. Çalışmamızın amacı da kalkınma planlarının mantığı ve uygulama sonuçları bakımından 1980 öncesi ve sonrası ayrımını temel alarak kalkınma planlarını karşılaştırmalı olarak analiz etmektir. Bu kapsamda mantık ve uygulama etkinliği olarak 1980 öncesi ve sonrası farklılıklar ve sonuçlar ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Since 1963, five-year development plans have been prepared and put into practice in order to ensure country development. However, these development plans are divided into two periods in terms of preparation logic and implementation conditions. It is thought to be the turning point of 1980 when separating these periods. In an economy closed before 1980, the plans required by an import substitution and protectionist strategy were prepared, and plans were prepared in accordance with the understanding of the economy in which export-oriented free market conditions were valid and export-oriented growth was preferred after 1980. After 1980, globalization and liberalization has been spreading all over the world. In Turkey, it did not abstain from these developments and tried to make its economic structure and preferences suitable for international developments. In this case, the logic of the plans before and after 1980 has caused a lot of changes. The aim of our study is to analyze development plans comparatively based on the pre-1980 and post-1980 differentiation in terms of the logic and implementation results of development plans. In this context, differences and results were introduced before and after 1980 as logic and implementation activity.