İndirimli orana tabi işlemlerde KDV iade sistemi, karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri: Örnek bir uygulama

Abstract

Nihai tüketiciyi vergilendirmeyi esas alan KDV bir harcama vergisi türüdür. Bu nedenle her ne kadar KDV'nin mükellefi mal teslim eden ve hizmet ifasında bulunan kimseler olsa da asıl ödeyicisi nihai olarak mal veya hizmeti kullanan kişilerdir. Ancak bazen vergi nihai tüketiciye yansıtılmadan mal ve hizmeti satanların üzerinde kalmaktadır. Bu durumun en belirgin örneği indirimli oran tabi teslimlerdir. Bu teslimlerde mükellefler yüklendikleri KDV'nin bir kısmını indirim yoluyla telafi edememektedirler. İndirimli orana tabi işlemlerde genellikle mal veya hizmetler alımlarında %18 KDV ödenmektedir. Ancak bu malların teslimi ya da hizmetlerin ifası indirimli orana (%8 veya %1) tabidir. Bu nedenle genel oranla indirimli oran arasında doğan fark indirim mekanizması yoluyla telafi edilememektedir. İndirim mekanizması aracılığıyla telafi edilemeyen bu tutarlar KDV Kanunu gereği mükelleflerin talebi üzerine kendilerine iade edilmektedir. Ancak indirimli orana tabi işlemlere ait KDV iade sisteminde üç temel sorun bulunmaktadır. Bunlar, mevzuattaki boşluklardan kaynaklanan sorunlar, KDV iadesi kontrol raporlarında karşılan sorunlar ve hukuka aykırı düzenlemeler sonucu yaşanılan sorunlardır. Bu çalışmadaki temel amaç indirimli orana tabi işlemlerin KDV iade sisteminde yaşanılan sorunlara çözüm önerileri getirilerek iade sürecinin daha etkin ve daha hızlı gerçekleşmesini sağlamaktır. Bu bağlamda, KDV ve indirimli orana tabi işlemler konusunda temel bilgiler ve özellik arz eden konular açıklanmıştır. Daha sonra iade sürecinde yaşanılan sorunlara ve KDVGUT ile belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde Vergi İdaresinin uygulama örnekleri de dikkate alınarak bu sorunların çözüm önerilerine yer verilmiştir. Son olarak da indirimli orana tabi işlemlerden kaynaklanan KDV iadesine örnek olabilecek bir YMM KDV İadesi Tasdik Raporu irdelenerek konu aydınlatılmaya çalışılmıştır.

Based on taxing the end consumer, the VAT is a type of expenditure tax. Therefore, although the taxpayers of VAT are persons delivering goods or performing services, the actual payers are persons finally using the goods or services. However, sometimes the tax is borne by the sellers of the goods or services without being reflected to the final consumer. The most evident examples of this situation are deliveries subject to reduced rates. In such deliveries the taxpayers can compensate some of their VAT burden through a tax relief. Usually 18% VAT is paid in purchase of goods or services in transactions subject to reduced rate. However, the delivery of such goods or the performance of such services are subject to the reduced rate (8% or 1%). Therefore, the difference between the general rate and the reduced rate cannot be compensated through a tax relief mechanism. Such amounts that cannot be compensated through a tax relief mechanism are refunded to the taxpayers upon their request, pursuant to the VAT Law. However, the VAT refund system of businesses subject to reduced rate has three basic problems. These are problems arising from the gaps in the legislation, problems encountered in the VAT refund control reports and problems caused by unlawful arrangements. The main purpose of this study is to set forth solution proposals for the problems encountered in the VAT refund system by businesses subject to reduced rate to ensure that the refund process is more effective and faster. In this context, basic information and some particular features of transactions subject to VAT and reduced rate were explained. Then, the problems encountered in the refund process and solution proposals for such problems, taking into consideration application examples of the Tax Administration in the context of the VAT General Application Communique, were set forth. Last, attempt was made to clarify the issue by examining a CPA (Sworn Public Accountant) VAT Refund Certification Report that could set an example for a VAT refund arising from transactions subject to reduced rate.