Bazı toprak özelliklerinin yersel değişimlerinin jeoistatistiksel yöntemler kullanılarak belirlenmesi

Abstract

Toprak özellikleri toprak derinliği ile değişmekle beraber çok kısa yatay mesafelerde de anlamlı değişimler gösterebilmektedir. Toprak verimliliği açısından bu değişimlerin bilinmesi ve jeoistatistiksel olarak değerlendirilmesi tarımsal üretimde daha ekonomik gübreleme ve toprağın sürdürülebilir kullanımı açısından önemlidir. Günümüzde, parsel bazlı jeoistatistiksel veriler birçok gelişmiş ülkede üretilmekte, gereksiz tarım kimyasallarının kullanımını önlemekte, toprak ve çevre korumaya katkıda bulunmaktadır. Dolayısıyla toprak sürdürülebilir kullanılarak daha verimli ve ekonomik tarımsal üretim gerçekleştirilmektedir. Bu çalışma ile yoğun tarımsal üretim yapılan bir arazinin jeoistatistiksel yorumu kısa mesafe ve farklı iki derinlikten alınan toprak örneklerinin değerlendirilmesi ile coğrafi bilgi sistemi içinde gerçekleştirilmiştir. Toprak karakterlerinin jeoistatistiksel verileri incelenmiş ve her bir karaktere ait güncel renkli dağılım haritaları oluşturulmuştur. Ayrıca, incelenen toprak özellikleri toprak verimliliği açısından bazı sınır değerler kullanılarak değerlendirilmiş ve her karakter topraktaki sınır değerine göre sınıflandırılmış ve haritalanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre incelenen toprakların azot bakımından yeterli, fosfor ve potasyum açısından yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca incelenen her bir toprak karakterinin topraktaki yeterli/yetersiz olduğu bölgelerin parsel içi coğrafi konumu haritalanmış ve alanları hesaplanmıştır. Ek olarak, toplam 103,8 da olan çalışma alanının 71,40 da’lık bölümünün mutlak tarım (yoğun ekili tarıma elverişlidir ve yalnızca tarım amaçlı kullanılmalıdır) arazisi niteliğinde olduğu ve 32,40 da’lık kısmının ise marjinal arazi (yoğun ekili tarıma elverişli değildir ve tarım dışı amaçlar için kullanılabilir) niteliği taşıdığı belirlenmiştir.

Soil properties vary with soil depth, but can show significant changes in very short horizontal distances. Knowing these changes in terms of soil fertility and evaluating them in geostatic is important for more economical fertilizer use in agricultural production and sustainable use of the soil. Today, parcel-based geostatical data is produced in many developed countries, preventing unnecessary fertilizer and pesticide use and contributing to soil and environmental protection. Therefore, more efficient and economic agricultural production is realized by using soil sustainably. In this study, geostatistical interpretation of a land with intensive agricultural production was carried out within the geographical information system by evaluating soil samples taken from two different depths at short distance grids. The geostatistics data of the soil characters were examined and the actual color distribution maps of each soil character were created. In addition, the soil properties examined were evaluated using some limit values in terms of soil fertility and each character was classified according to its limit value in the soil and mapped. According to the results, studied soils were found to be adequate in terms of nitrogen, but inadequate in terms of phosphorus and potassium. In addition, the geographical location of the adequate/inadequate status of examined each soil character was mapped and their areas were calculated. Moreover, it was determined that 71,40 da of the study area, which is totally 103,8 da, is absolute agricultural land (suitable for intensive cultivated agriculture and must be used for the agricultural purpose only) and 32,40 da is marginal land (not suitable for intensive cultivated agriculture and can be used for non-agricultural purposes).