Mobil telekomünikasyon piyasasında regülasyonun rekabet üzerine etkisi: Türkiye'de numara taşınabilirliği örneği

Abstract

Bu doktora tez çalışmasında, değiştirme maliyetlerini azaltarak rekabetçi piyasa oluşturma çabaları, regülasyonun rekabet üzerine etkisi bağlamında Türkiye Mobil Telekomünikasyon Piyasası örneği ile analiz edilmektedir. Değiştirme maliyetleri tüketicinin fiyat hassasiyetini negatif ve müşteri sadakatini pozitif etkileyip bağımlılık ve eylemsizlik oluşturarak tüketiciyi mevcut durumdan memnun olmasa dahi tekrar aynı firmadan satın almaya yöneltir. Bu maliyetler piyasa aktörlerinin karar dinamiklerinin varsayılandan farklı gerçekleşmesine neden olarak piyasa yapısını şekillendirmektedir. Değiştirme maliyetleri iktisadi literatürde tespit ve tarif edildikten sonra düzenleyici otoriteler tarafından piyasada rekabeti oluşturmak ve rekabetçi yapıyı güçlendirmek için çeşitli yöntemlerle azaltılmak istenmiştir. Bu maliyetlerin oldukça fazla gözlemlendiği mobil telekomünikasyon piyasalarında da düzenleyici otoriteler mobil numara taşınabilirliği uygulaması ile bu maliyetleri azaltmak ve daha rekabetçi bir yapı oluşturmak istemektedirler. Ölçek, kapsam ve yoğunluk ekonomilerinin gözlendiği, yüksek ve çeşitli sabit, ortak ve birleşik maliyetlerin olduğu, karmaşık fiyatlama stratejilerinin kullanıldığı ve yüksek büyüme hızına sahip bu piyasalarda böylesine büyük bir müdahalenin etkilerini analiz etmek oldukça önemlidir. Uygulama örnekleri düzenlemenin etkilerinin ülkeden ülkeye farklılaştığını ve birçok ülkede başarısız olduğunu ortaya koymaktadır. Bu çalışmada rekabetin önemi ve regülasyonun gerekliliği ortaya konmakta ve rekabeti engelleyici etki olarak değiştirme maliyetleri ve bu değiştirme maliyetlerini azaltması beklenen mobil numara taşınabilirliği incelenmektedir. Son bölümde Türkiye Mobil Telekomünikasyon Piyasası ve mobil numara taşınabilirliği düzenlemesinin etkileri analiz edilmektedir. Ampirik analizde piyasadaki fiyat ve miktar arasındaki uzun dönemli ilişki yapısal kırılmalı eşbütünleşme analizi ile ortaya konmakta ve düzenlemenin bu ilişkideki etkisi incelenmektedir. Maliyet ve hedefler de dikkate alınarak elde edilen sonuçlar değerlendirildiğinde Türkiye'deki düzenlemenin bir hak ve rekabeti destekleyici politika olarak piyasada hareketlilik oluşturduğu ancak rekabetçi piyasa ve fiyatlar hedeflerini gerçekleştiremediği tespit edilmiştir.

In this PhD thesis, attempts to create a competitive market by reducing switching costs in the context of the effect of regulation on competition are analyzed with the Turkey Mobile Telecommunication Industry case. Switching costs lead consumers to buy again from the same firm, even if they are not satisfied with the current situation by creating dependence and inertia by creating a negative impact on the price sensitivity of the consumer and positively affecting customer loyalty. these costs shape market structure by causing market actors' decision dynamics to differ from general assumptions. Once the switching costs have been identified and described in the economic literature, it is desirable to reduce them in various ways by regulatory authorities to create competition and to strengthen competition in markets. Regarding mobile telecommunication markets where these costs are highly observed, regulatory authorities want to reduce these costs and create a more competitive structure by implementing mobile number portability. Analysis of such a large intervention in these markets, where scale, scope and intensity economies are observed and there are high and various fixed, common and combined costs and there are complex pricing strategies are used and has high growth rates, is very important. Practice examples demonstrate that the effects of regulation differ from country to country and fail in many countries. In this study, the necessity of regulation and competition is emphasized and the switching costs are examined as a factors preventing competition and the mobile number portability which is expected to reduce these switching costs is analyzed. In chapter three the Turkey Mobile Telecommunications Market and the effects of mobile number portability regulation are analyzed. In empirical analysis, the long-run relationship between price and quantity in the market is estimated by the cointegration with structural breaks analysis and the effect of the regulation on this relationship is examined. When considering the cost and aims at evaluating the results obtained from analysis, as a human right and competition supporting policie the regulation create a positive effect in the market but it has been determined that it had not achieve the goals of creating a competitive market and prices.