Farklı üretim teknikleri ile üretilen domates sularının bazı kimyasal ve antioksidan özelliklerinin raf ömrü boyunca karşılaştırılması

Abstract

Domates (Solanum lycopersicum L.), Türkiye’de ve dünya ülkelerinde taze veya işlenmiş ürünlerinin tüketimi oldukça yaygın olan meyveleri tüketilen bir sebze çeşitidir. Günümüzde, taze ve işlenmiş olarak tüketilen yüzlerce farklı özellik ve tiplerdeki domatesler tüm dünyada yetiştirilmektedir. Domates meyveleri taze olarak tüketilebildiği gibi çeşitli geleneksel ve/veya endüstriyel işleme yöntemleri uygulanarak ürün haline getirilebilmektedir. Bu çalışmanın amacı, geleneksel yöntem ile üretilen domates salçası ve ters ozmoz (RO) yöntemi kullanılarak üretilen domates püresi kullanılarak üretilen domates sularının 7 aylık raf ömrü süresince bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri ile antioksidan kapasitelerinin ve biyoalınabilirliklerinin karşılaştırılmasıdır. Böylece beslenme ve insan sağlığını korumada önemli rolü olan antioksidanların, domates ürünlerinde işleme tekniğine göre değişimlerinin ortaya konulması da amaçlanmıştır. Bu amaçla tekniğine uygun olarak üretilen domates suyu örneklerinde kimyasal (briks, tuz, titre edilebilir asitlik ve renk analizi) ve fonksiyonel nitelikleri (askorbik asit miktarı, likopen miktarı, toplam fenolik madde ve antioksidan kapasite) belirlenmiştir. Çalışmada domates sularının raf ömrü boyunca briks ve tuz değerinin sabit kaldığını, ancak renk kaybı ve asitlik değerinde artış meydana geldiği belirlenmiştir. Domates sularının likopen miktarı geleneksel yöntem ile üretilen domates suyunda 56,73 mg/100g iken ters ozmoz yöntemi ile üretilen domates suyunda 10,67 mg/100g olarak tespit edilmiştir. Domates sularının biyoalınabilirliğinin, kullanılan her iki üretim tekniğinde de yüksek bir oranda (%93) olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak, günlük diyet içerisinde sıklıkla kullanılan domates suyunun, toplum sağlığı üzerinde olumlu etkiler sağlayabilen ve potansiyel hastalık risklerini azaltıcı bir gıda olarak değerlendirilebileceği belirlenmiştir.

Tomato (Solanum lycopersicum L.) is a fruit of vegetable variety which has common consumption in Turkey and world countries as fresh or processed products. Today, hundreds of different qualifications and types of tomatoes are grown all over the world which are consumed commonly as fresh and processed. Tomato fruit can be consumed as raw or various traditional and/or industrial processing methods can be applied to tomatoes to produce different products. The purpose of this study is to determine and compare some physical, chemical and antioxidant properties of tomato juices which are produced by two different metods. And also comparing of their bioaccessibilities during shelf life. Antioxidant capacity of tomato juices produced using tomato paste produced by conventional methods and tomato puree produced by reverse osmosis (RO) method is compared over 7 months of shelf life. Thus, it is are also aimed to reveal if there is any change on antioxidants, which play a major role in nutrition and human health, after processing of tomato products. For this purpose, the chemical (water soluble dry matter, salt, titratable acidity and color analysis) and functional qualities (acorbic acid amount, total amount of lycopene, total amount of phenolic substance and antioxidant capacity) of tomato juice produced by its technique. Study is revealed that brix and salt ratio of tomato juices remained same but their color and total acidity ratio, which are indicater of product quality, is relatively changed during shelf life. Lycopene amounts of tomato juices are determined higher in conventional method (56,73 mg/100g) than reverse osmosis method (10,67 mg/100g). Bioaaccessibility of total phenolic content of tomato juices both produced by different methods are determined as high values (93 %). Also it is thougt that consumption of tomato juice in the daily diet due to its biocomponents, tomato juice has been proven to have a positive effect on human and community health and reduce potential disease risks.