Etude pétrographique comparée des tessellata de quelques mosaïques romaines des sites archéologiques de Volubilis et Lixus (Maroc)

Abstract

Most of Roman archaeological sites in Morocco contain many mosaics, it offers significant pavements decorated with the majority of architectural buildings components different archaeological sites of Morocco. Petrographic and mineralogical analyses of tesserae coming from some of Roman mosaics in Volubilis, and Lixus, archaeological sites have revealed the petrographic nature of the rocks used in the decoration of different tessellata. The knowledge of petrographical characteristics of these tesserae represents an essential step to understand mechanical properties of the used materials, their weathering processes and the location of their origin. This comparative study carried on natural materials used in roman mosaics tesselata in some archaeological sites give us ideas about the provenance of building materials and the movement of materials in Morocco and in the Mediterranean region. This study will also provide solutions to guide professionals in the choice of interventions related to the restoration and conservation.

Fas’ta yer alan Roma Dönemi’ne ait arkeolojik alanların büyük bir kısmı pek çok mozaik barındırmaktadır. Fas’ta yer alan pek çok farklı arkeolojik alanda, üzerinde mimari yapı bileşenlerinin betimlendiği dikkate değer mozaikler görülmektedir. Volubilis ve Lixus’taki Roma Dönemi’ne ait bazı mozaiklerden alınan tessera örneklerinin petrografik ve mineralojik analizi ile mozaikler üzerinde kullanılan farklı kayaç türleri belirlenmiştir. Tesseraların üretildiği kayaç türlerinin belirlenmesi, materyaller üzerinde kullanılan teknik, ufalanma süreçleri ve kaynaklarının belirlenmesiyle ilgili olarak önemli bir adımdır. Roma mozaiklerinden alınan doğal örnekler üzerinden karşılaştırmalı bir çalışma gerçekleştirilmesiyle yapılarda kullanılan hammadde kaynakları ile hammaddelerin Fas ve Akdeniz’deki yayılımları hakkında fikirler edinilmiştir. Bu çalışma aynı zamanda profesyoneller için restorasyon ve konservasyon esnasında uygulanacak olan müdahalelerle ilgili çözüm önerileri getiren bir rehber niteliği taşımaktadır.