Hendek ilçesi süt sığırcılığı işletmelerinde buzağılarda yaşama gücü ile ilgili yönetsel uygulamalar

Abstract

Süt sığırı yetiştiriciliğinde önemli bir yer oluşturan buzağı refahı kavramı, temel olarak daha kaliteli ve uygun bakım, besleme, barındırma koşullarının sağlanması anlamına gelmektedir. İşletmelerin geleceği olarak görülen buzağılar için sağlanacak doğru refah uygulamaları çiftliklerin daha sağlıklı ve ekonomik bir üretim sağlamalarının yanında sürdürülebilirlik hedefine ulaşılabilme noktasında önemli fırsat sunmaktadır. Bu araştırma Sakarya ili Hendek ilçesi süt sığırcılığı işletmelerinde buzağılarda yaşama gücü ile ilişkili yönetsel uygulamalar konusunda bilgi, fikir ve davranışları belirlemek, mevcut işletmelerin durumunu analiz etmek amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada Türkvet ve e-ıslah sistemi veri tabanına kayıtlı Hendek ilçesindeki 10 baş ve üzeri süt sığır varlığına sahip işletmeler belirlenmiştir. Örnek büyüklüğünün belirlenmesinde tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Hendek ilçesinde 593 işletmeden seçilecek örnek büyüklüğü 160 olarak hesaplanmıştır. Belirlenen işletmeler 10-20, 21-30, 31-40, 41-50 ve 50 baş üzeri sığır varlığına sahip olan işletmeler olmak üzere 5 tabakaya ayrılmıştır. Yetiştiriciler gönüllülük esasına dayalı 5 ana başlık altında 51 sorudan oluşan anket çalışmasına dahil edilmiştir. Bu kapsamda işletme ile ilgili genel veriler alındıktan sonra buzağıların bakım ve yönetimine yönelik olarak kolostrum kullanımı, besleme uygulamaları, sağlık koruma ve barındırma gibi temel konu başlıklarına yönelik sorular değerlendirilmiştir. İşletme büyüklüklerine göre yeni doğmuş buzağılarda farklı bakım ve yönetim uygulamalarının takip edildiği sonucuna varılmıştır. Yeni doğan yavru için hayati öneme sahip kolostrum tüketimi mevcut işletmelerin hassasiyetle üzerinde durduğu konular arasında yer almaktadır. Araştırmada doğumdan sonra ilk kolostrumu alma zamanı 10-20 baş kapasiteli işletmelerde ananın yanında (%60,9), >50 baş kapasiteli işletmelerde ilk 4 saat içinde (%93,7) olarak ifade edilmiştir. Buzağılara ilk beslemede verilen kolostrum miktarı ise 10-20 baş kapasiteye sahip işletmelerde ananın yanında serbest (%58), 40 baş üzeri kapasiteye sahip işletmelerde ise 3 litre (%60) olarak bulunmuştur. İşletme kapasitesi arttıkça kolostrumun öneminin farkındalığı daha çok artmaktadır. Araştırmada işletmelerin ishal vakası %40'ın üzerinde seyretmekte, işletme kapasitesinin büyümesi ile hasta buzağı vakalarında fazla bir değişikliğin olmadığı görülmektedir. Ziyaret edilen 40 baş ve altı işletmelerde buzağılar %60'tan fazla oranda gruplar halinde, 40 baş ve üzeri işletmelerde ise %60 oranında içerde veya dışarıda bulunan bireysel bölmelerde barındırılmaktadır. Bu yönüyle özellikle barındırma ve buzağı refahı açısından büyük kapasiteli işletmelerin öne çıktığı sonucuna varılmıştır. Genel olarak umut verici uygulamalar söz konusu olsa da buzağılarda yaşama gücünü artırma konusunda yönetimsel yetersizlikler olduğu ve bu durumun buzağı refahını olumsuz yönde etkilediği sonucuna varılmıştır.

The concept of calf welfare, which constitutes an important place in dairy cattle breeding, basically means providing better quality and proper care, feeding and housing conditions. Calves are seen to be the future of commercial dairy farms, so providing them with the right welfare practices increases the opportunity for the farms to achieve the goal of sustainability, as well as providing healthier and more economical production. This research was conducted out to determine the knowledge, ideas and behaviors related to the managerial practices of calf’s survival in dairy cattle farms in Hendek district of Sakarya province, and to analyze the status of the existing farms. In the research, were identified farms which are registered to Turkvet and e-breeding system database having 10 cattle and more dairy cattle in Hendek district. Random sampling method was used to determine the sample size. Sample size to be selected from 593 enterprises in Hendek district was calculated as 160. The identified enterprises are divided into 5 ranks which are 10-20 heads, 21-30 heads, 31-40 heads, 41-50 heads and over 50 heads of cattle. Breeders were taken part voluntarily in the survey consisting of 51 questions under 5 main headings. In this context, after obtaining general data about the farms, questions related to the main topics about the care and management of calves such as colostrum use, feeding practices, health protection and housing were evaluated. The result stands out that different care and management practices were followed in newborn calves according to their size. Colostrum consumption, which is vital for the newborn calves, is one of the most important issues for the existing farms emphasize with precision. in the research, 10-20 head capacity farms (%60,9), calves were held with their mothers for colostrum consumption in the first time while 50 head and over capacity farms (%93,7),allow the calf to take colostrum at the first just 4 hours. The amount of colostrum given to the calves those held with their mothers at the first feeding was found to be independent (58%) while those who fed just first 4 hr the amount of colostrum fed by them was 3 liters (60%). As the farm capacity increases, the awareness of the importance of colostrum increases. In the study, diarrhea incidences were observed to be higher than 40% in the farms. It is seen that there is not much effect in increase of farm capacity on sick calf cases. 40 head and below farms participated in the study, more than 60% of the calves are housed in groups, and 40 head and above in farms 60% are housed inside or outside in individual compartments. In this respect, it has been concluded that large capacity commercial farms stand out especially in terms of hosting and calf welfare. Although there are promising practices in general, it has been concluded that there are managerial deficiencies in improving calves’ survival and this situation negatively affects calf welfare.