Türkiye’deki kentsel dönüşüm politikalarının toki işbirliğiyle gerçekleşen uygulamalar üzerinden okunması: Bursa örneği

Abstract

Çalışmada, son yıllarda yapılan uygulamalar ve 2012 yılında oluşturulan yasal altyapı nedeniyle Türkiye planlama politikalarında önemli bir gündem maddesi olan kentsel dönüşüm konusu fiziksel, sosyal ve örgütsel boyutlarıyla incelenmektedir. Belirli örneklere odaklanarak yapılan değerlendirme üzerinden genel birtakım yargılara ulaşılması yönteminin izlendiği çalışmada, ülke çapındaki uygulamaların merkezden yönetilmesi ve tekelci bir yaklaşımla üretilmesi bu genellemeye olanak vermektedir. Kentsel dönüşümün yapılanması ile ilgili birtakım görüşlerin belirtilmesinin ardından, Batı ülkelerinde ve Türkiye’de kentsel dönüşümün geçirdiği evrimin ele alındığı araştırmada, 2000’li yıllardan itibaren Türkiye’de TOKİ’nin kentsel dönüşümde değişen rolü, bu çerçevedeki hedefleri ve amaçları ele alınmaktadır. Alan çalış ması kapsamında, Türkiye’de dönüşüm stratejilerinde önemli bir yere sahip olan Bursa kentinde TOKİ tarafından üretilen kentsel dönüşüm uygulamaları fiziksel ve sosyal boyutlarıyla irdelenmiş olup; çalışmanın son bölümünde ulaşılan bulgular farklı boyutlarıyla değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirme üzerinden, merkezden yönetilmenin bir avantaja dönüştürülmesi, dönüşüm uygulamalarının kent bütününün bir parçası olabilmesi, sosyal entegrasyonu sağlayabilmesi, özgün kimliği korunan, çağdaş kent kurgusuna katkı koyabilmesi ve dönüşüm aracılığıyla kamusal yaşam kalitesinin yükseltilmesi amacıyla öneriler geliştirilmektedir.

In the study, urban transformation matter which is a significant agenda item in Turkey planning policies because of the recent implementations and the legal infrastructure developed in 2012 is analysed with its physical, social and organizational dimensions. The method used in the study is reaching general conclusions through the examinations that are done by focusing on determined samples and the centralized management of the implementations countrywide, with the monopolistic production approach provides this generalization. In the study, which analyzes the evolving of urban transformation in Western countries and Turkey after remarking some opinions about structuring of urban transformation, the changing role and the targets of TOKİ in this framework beginning from 2000’s in Turkey are discussed. Within the context of case study, the urban transformation projects implemented by TOKİ in Bursa, having a significant situation in urban transformation strategies of Turkey, are discussed with its physical and social dimensions and the findings discovered are evaluated with different extents in the last chapter of the study. Through the evaluation made, some suggestions are developed for turning the centralized management into an advantage, making the transformation implementations fall within the urban entirety, provide social integration, contribute to the city construct that is contemporaneous having a genius identity and to raise the communal quality of life by transformations.