Ortaokul öğrencilerinin değer yönelimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin sahip oldukları değerlerin onların cinsiyetleri, sınıf düzeyleri, anne-baba eğitim durumları ve aile gelir durumları değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaşıp farklılaşmadığını saptamaktır. Tarama modelinde desenlenen bu araştırmaya iki farklı okulda öğrenim gören 346 kız, 354 erkek olmak üzere toplam 700 öğrenci katılmıştır. Veri toplama araçları olarak, Kuşdil ve Kağıtçıbaşı (2000) tarafından uyarlanan Schwartz Değerler Listesi (1992) ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, öğrencilerin cinsiyete göre değer eğilimlerinin, kız öğrencilerin güç, hazcılık, geleneksellik ve uyarılım boyutları dışındaki diğer boyutlarda puan ortalaması; erkek öğrencilerin puan ortalamasından anlamlı bir şekilde yüksek bulunmuştur. Öğrencilerin sınıf düzeyleri ve değer eğilimleri arasındaki ilişkiye bakıldığında uyarılım boyutu hariç tüm boyutlarda anlamlı bir farklılaşma gözlenmiştir. Ebeveyn eğitim durumuna göre özyönelim, geleneksellik, uyma, güç, güvenlik ve uyarılım boyutlarında anlamlı bir farklılaşma gözlenmiştir. Sosyo ekonomik düzeye göre ise evrensellik, güç, geleneksellik ve uyarılım boyutlarında anlamlı bir farklılaşma gözlenmiştir.

The aim of this research is to determine whether secondary school students’ values change meaningfully according to their gender, class level, educational levels of their parents and family income status. 700 secondary school students, 346 female and 354 male, who study in two different schools, atttended the research which was designed in survey model. Schwartz Value Survey which was adapted by Kuşdil and Kağıtçıbaşı (2000) and personal information form was used as data collection tools. As a result of the research, female students’ means of value orientations were found meaningfully higher than male stuedents except fort he power, hedonism, traditionalism and stimulation sub dimensions. A meaningful differentation was found in all sub dimensions except stimulation according to class level. According to educational level of parents, meaningful differentation was identified in self direction, traditionalism, conformity, power, security and stimulation. A meaningful differentation was found in universalism, power, traditionalism and stimulation according to family income levels.