Özel gereksinimli çocuğu olan ailelerin karşılaştığı sorunlar ve beklentilerinin incelenmesi

Abstract

Ülkemizde özel gereksinimli çocuğu olan aileler karşılaştıkları sorunların çoğuyla kendi başlarına mücadele etmek zorundadır. Bu durum da özel gereksinimli çocukların gerekli ve yeterli seviyede tedavi, bakım, gelişim ve eğitim almasını güçleştirmektedir. Bu noktadan yola çıkılarak yapılan çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden olan görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırmada, araştırmacılar tarafından geliştirilen ve uzman görüşü alınarak son hali oluşturulmuş olan 10 soruluk görüşme formu ve özel gereksinimli çocuk ve çocuğun ailesi ile ilgili olmak üzere 28 soruluk kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Görüşme formundaki sorular, insanların özel gereksinimli çocuğa karşı tutumları, mimari ve çevre açısından karşılaşılan sorunlar, özel gereksinimli çocuğun okulda karşılaştığı sorunlar, özel gereksinimli çocukta gözlemledikleri olumlu ve olumsuz davranışlar, problem davranışlar karşısında ailenin çözüm yolları ve son olarak ailelerin öğretmenlerden, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinden, devletten, sivil toplum kuruluşlarından ve yerel yönetimlerden beklentileri olarak gruplandırılmıştır. Araştırmaya ilişkin sonuçlar ayrıntılı olarak ailelerin verdikleri örneklerle açıklanmıştır.

In Turkey, families having children with special needs have to deal with most of the problems they encounter by themselves. That makes it difficult for children with special needs to receive treatment, care, development, and education services at required and adequate levels. Interview technique, a qualitative research method, was employed in the present study. A 12-question interview form developed by the researchers and finalized based on expert opinions and a personal information form composed of 28 questions were used. The questions included in the interview form were categorized as follows: the attitudes of people towards children with special needs, architectural and environmental problems encountered, the problems experienced by children with special needs in school, the positive and negative behaviors observed to be displayed by children with special needs in childhood, the solutions of families for problem behaviors, and the expectations of families from teachers, special education and rehabilitation centers, the state, nongovernmental organizations, and local administrations. The results related to the research are described in detail with examples given by the family.