Bizans ve günümüz dönemlerine ait insan üst ekstremite uzun kemiklerinde uzunluk tayini

Abstract

Adli Tıp ve Antropoloji'nin görevleri arasında canlı ve ölü bireylerin biyolojik profillerini çıkararak bireyin kimliklendirilmesi yer almaktadır. Kimliklendirme; yaş, ırk, cinsiyet ve boy gibi bireyin biyolojik ve etnik profilini ortaya koyan değişkenlerin değerlendirilmesi ile yapılır. Bireylerin boy tahmininde en çok kullanılan materyallerden birisi insan iskeletidir. Dekompoze olmuş iskeletlerin var olduğu durumlarda ekstremite uzun kemiklerinden boy tahmini yapılabilmektedir. Kitlesel felaketlerde bütün halde bulunamayan kemikler ile kimliklendirme daha zor hale gelmektedir. Diğer taraftan eski dönemlere ait insan kemik profillerinin ortaya konması ile de farklı dönemlere ışık tutulması sağlanabilmektedir. Dolayısı ile matematiksel hesaplamalar yapılarak anatomik oluşumlar arasındaki ilişkiler ortaya çıkarılıp bazı formüller geliştirilerek fragmente kemiklerden boy tahmini yapılabilmektedir. Bu amaçla, günümüze ait cinsiyeti bilinmeyen 33 adet humerus, 40 adet radius ve 29 adet ulna olmak üzere toplam 102 adet üst ekstremite kemiği ve Bizans dönemine ait tamamı erkek olan 96 adet humerus, 84 adet radius ve 56 adet ulna olmak üzere 236 üst ekstremite kemiği çalışmaya dâhil edilmiştir. Her bir kemiğin fotoğrafları alındıktan sonra dijital ortamda ImageJ programı kullanılarak ölçümler gerçekleştirilmiş, bazı değişkenler ise kumpas yardımı ile ölçülmüştür. Elde edilen veriler SPSS 22.0 programı ile istatistiki değerlendirmeye alınmıştır. Her bir kemik için sağ ve sol taraf ayrı olmak üzere betimleyici değerler verilmiştir. Anatomik oluşumlar arasında ilişkinin yönü ve dereceleri belirlenmiş olup bu ilişkiler kullanılarak boy tahminine yönelik çoklu regresyon formülleri üretilmiştir. Ayrıca Bizans kemikleri ile her bir değişken için karşılaştırmalı analizler yapılarak dönem farklılığı ortaya konmuştur.

Forensic Medicine and Anthropology's one of the duties is the identification of the individual by extracting the biological profiling of living and dead individuals. The identification; age, race, gender, and height are assessed by evaluating the biological and ethnic profile of the individual. One of the most widely used materials for estimating the stature of individuals is the human skeleton. In cases of decomposed skeletons exist, length estimation can be predicted from the extremity long bones. In mass catastrophes which human bones that are not available, identification is becoming more difficult at all. Stature estimation it is also possible to expose on different periods by revealing the profiles of human bones belonging to the old periods. For these reasons with the mathematical calculations are made using relations between anatomical formations are revealed and some formulas are developed to estimate the size from fragmented bones. For this purpose, a total of 102 upper extremity bones including 33 humerus, 40 radius and 29 ulna with unknown sex, and in total Byzantine period 236 upper extremity bones including 96 humerus, 84 radius and 56 ulna, which all is male, have been included in the study. After taking the photographs of each bone, measurements were taken using the ImageJ program in digital platforme, and some variables were measured with the aid of a compass. The obtained data were evaluated with SPSS 22.0 software. For each bone which separated by right and left sides, descriptive statics are given. The directions and grades of the relationship between the anatomical formations were determined and multiple regression formulas for height estimation were produced by using these relations. In addition, comparative analyzes were made for each variable with the Byzantine bones, thus the period differences are revealed.