Kutadgu Bilig’de toplumsal kabul ve geleneklerden yansımalar

Abstract

Kutadgu Bilig’de, işlenen konuların özelliğinden dolayı, hayatın değişik alanlarına ilişkin birçok bilgilere yer verilmiştir. Yazılış tarihi, İslamiyet’in Türk boyları arasında yayılış sürecinin ilk evrelerine denk gelmektedir. Bu evre, Türk kavimleri arasında yoğun kültürel değişimin yaşandığı bir süreçtir. Bir yanda geleneksel kültür ile Budizm ve Maniheizm gibi inanışlardan gelen kabul ve tutumlar devam ederken, öte yanda İslam kültürü artan bir hızla toplumda yaygınlık kazanmaktadır. Eserde kadınlara ilişkin görüş ve düşünceler, kadına bakış, çocuklar ve çocuğun eğitimi konusu bağımsız başlıklar halinde ele alınmıştır. Özellikle kadınlara ilişkin düşünce ve yargılarda, eski kültürlerin yanı sıra İslam kültürü etkisinin belirgin bir duruma geldiği görülmektedir. Bir sosyal olgu olan ziyafetler ve bunlarla ilgili değerlendirmelere de yer verilmiştir. Bu bildiride yukarıda değinilen konular ele alınmış ve bu konulara ilişkin terimlerin anlam yapılarından yola çıkılarak toplumsal yaklaşımlar belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca, çeşitli toplumsal tutum ve kabullerin İslamiyet öncesi dönem ile İslâmi dönem ilişkileri irdelenmiştir.

Due to the characteristics of the subjects in Kutadgu Bilig, there is too much information regarding to the different areas of life. The date of its writing coincides the primary stages of emanating Islamism among the Turkish tribes. This stage is a process that Turkish tribes were experiencing on intensive cultural change. On the one hand, they continue their beliefs and manners coming from their cultures, Buddhism and Maniheism. On the other hand, they embrace the Islamic culture. The book comprises spreatedly views and thoughts regarding women, children, and their education. Also, it includes feast as a social phenomenon and its evaluation. In this report, the subjects listed above are discussed and then I comment on the semantic structures of terms used in this book. In addition, I analyze various community manners and beliefs before and after period of Islam.