Edebî bir tür olarak mevlitler - şekil özelliklerine dair bazı değerlendirmeler -

Abstract

İslamiyet’le birlikte, Müslüman toplumlarda yeni edebî türler ortaya çıkmıştır. Hz. Muhammed’in doğumunu esas alan mevlit türü de bunlardan biridir. İlk örneklerine Arap edebiyatında rastlanılan mevlit türü eserler, kısa süre sonra Türk edebiyatında da kendini göstermiştir. Edebiyatımızdaki en meşhur örneği ise şüphesiz Süleyman Çelebi’nin Vesîletü’n-Necât’ı olmuştur. XV. yüzyılda Süleyman Çelebi ile açılan mevlit çığırı, zamanla yüzlerce mevlidin kaleme alınmasına da vesile olmuştur. Edebî eserlerimiz içerisinde kayda değer bir sayıya sahip olan mevlit türü eserler, şekil ve muhteva yönünden bir hayli edebî malzemeyi barındırmaktadırlar. Bu çalışmada, oldukça geniş bir konu olan mevlit türünün doğuşu, gelişimi ile mevlitlerin şekil özelliklerine dair değerlendirmelerde bulunulmuştur.

In Muslim societies, new literary genres emerged along with the birth of Islam. Mevlit is one of these genres which take Hz. Mohammed’s birth as a base. Mevlit type works the prototypes of which are first met in Arabian literature have soon taken their places in Turkish literature. The most well-known type in our literature is undoubtedly is Süleyman Çelebi’s Vesîletü’n-Necât. The mevlit trend, begun with Süleyman Çelebi in the fifteenth century, conduced to numerous mevlits to have been written in course of time. The mevlit type works having considerable numbers among our literary works own great deal of literary features of both form and content. In this study, it is aimed to explore the birth, the growth, and some features of mevlit which is a broad field.