1908-1923 sürecinde Bursa’da koza üreticiliği ve ipekli dokumacılık sektörü

Abstract

Bursa kenti, tarih boyunca, tekstil ürünleri ve tekstilin hammaddesi olan iplik üretim ve ticareti açısından, Anadolu’da önemli merkezlerden biri olmuştur Hazırlanan bu bildiri kapsamında, Bursa’nın ticari ve ekonomik yaşamının odak noktasında olan ipekçilik sektöründe 1908-1923 sürecinde ortaya çıkan değişim süreci ele alınacaktır. Bu süreç de, kendi içerisinde 1908-1918 II. Meşrutiyet Dönemi ve 1919-1923 Türk Milli Mücadele Dönemini kapsamaktadır. Bursa’da, 1908’den sonra ipekli dokumacılık gelişme kaydetmiştir. Bu, üretimde artış sağlarken; emek-sermaye çatışmasını da gündeme getirmiştir. Ayrıca bu dönemde Bursa’da milli şirketler kurulmuştur. 20. yy başındaki savaşlar, Bursa ve çevresinde ipekböcekçiliği ve ipek üretimini büyük ölçüde geriletmiş; dış pazarlar kapanmıştır. Bursa ipekçilik sektöründe canlanma, Cumhuriyetten sonra, Avrupa’daki yöntemlerin ülkemizde uygulanmaya başlanması ve yasal-kurumsal düzenlemelerle sağlanacaktır. Çalışma kapsamında bu konular, Bursa’da ham ipek üretim ve ihracatına ilişkin istatistikler, Osmanlı sanayi sayımları, Hüdavendigar Vilayet Salnameleri, Bursa yerel basınına ait kaynaklarla değerlendirmeye alınacaktır.

The city of Bursa has been one of the major centers in Anatolia in terms of the textile and raw material of textile yarn production and trade throughout history. In this paper, the process of change occurring in the production of the silk cocoon and the sector of the silk which is the focus of commercial and economıc life in the Bursa in the period of 1908-1923 will be discussed. This process covers the period of the 1908-1918 II. Constitutional Era and the 1919-1923 Turkish National Struggle. In Bursa, after the 1908, silk textile ındustry has improved. It provided an increase in production and brought up the labor capital conflict. Also national companies has been established in this period in Bursa. The wars at the beginning of the 20. Century, impacted negative on sericulture and silk production in the around of the Bursa and foreign markets closed. The serıculture industry in Bursa has gained vitality with the introduction of the methods ın Europa and the legal and institutional arrangements after the Republic. This issues will be evaluated with the silk production and export of raw statistics, the Ottoman industrial censuses, Hüdavendigar Province Yearbooks, the local media sources and magazines.