Mikrobiyolojik gübre olarak bacillus subtilis'in buğday bitkisinin verim ve besin elementi alımına etkisi

Abstract

Bu çalışmada Bacillius subtilis Ch-13 bakterisi içeren mikrobiyolojik gübrenin buğday bitkisinin besim elementi alımı ve verim üzerine etkisini belirlemek amacıyla tesadüf blokları deneme desenine göre arazi koşullarında üç tekerrürlü bir deneme yürütülmüştür. Denemede ekmeklik buğday çeşidi olan Pehlivan kullanılmıştır. Bitkilerin vejetasyon süresince, deneme konusu olan azot etkinliği araştırılırken, fosfor noksanlığından etkilenmemesini sağlamak amacıyla temel gübreleme olarak tüm parsellere, triple süper fosfat gübresi (5 kg P da-1) uygulanmıştır. Deneme konusu olan azot dozları N0 (0 kg N da-1 ), N10 (10 kg N da-1), N15 (15 kg N da-1) ve N20 (20 kg N da-1) amonyum nitrat (NH4NO3) gübresi kullanılarak oluşturulmuştur. Denemede mikrobiyolojik gübre dozları (BS0 ve BS1) tohuma bulaştırılarak uygulanmıştır. Deneme sonucunda buğday bitkisinin yaş ağırlıklarının 503,33 kg da-1 (N0BS0) ile 1340,66 kg da-1 (N20BS0) arasında değişmekte olduğu, Bacillus subtilis uygulaması sonucunda bitki yaş ağırlığının % 32,76 oranında (N15) arttığı belirlenmiştir. Verimin 98,54 kg da-1 (N0BS0) ile 472,40 kg da-1 (N20BS0) arasında değiştiği çalışmada, Bacillus subtilis uygulaması sonucunda % 16,24 oranında verim artışının yine N15 azot dozunda gerçekleştiği saptanmıştır. Buğday bitkisinin tane azot içeriklerinin % 14,94 (N0BS0) ile % 18,96 (N15BS1) arasında değiştiği bitki sapının azot içeriklerinin ise % 3,45 (N0BS0) ile % 6,34 (N20BS0) arasında değiştiği belirlenmiştir. Denemede Bacillus subtilis uygulamasının buğday bitkisi sapının azot içerikleri üzerine etkisi (N0: % +8,29 - N10: % -7,70 - N15: % -9,52 - N20 % -39,06) istatistiki açıdan önemli bulunurken taneninin azot içeriğinde belirlenen artışlar ise önemsiz bulunmuştur. Pehlivan çeşidi buğday bitkisinin tane fosfor içeriğine Bacillius subtilis uygulaması etkili olmuştur. Sap fosfor ve tane ve sapının potasyum içerikleri üzerine ise Bacillius subtilis uygulamasının herhangi bir etkisi belirlenememiştir. Mikrobiyolojik bir gübre olarak değerlendirilen Bacillius subtilis Ch-13 buğday bitkisinin verimini ve tanenin azot içeriğini arttırmıştır.

This experiment had planned to determine Bacillus subtilis Ch-13 containing microbiological fertilizers efficiency of wheats nutrition uptake and yield according to randomized block design with three replications and conducted field conditions. Pehlivan which is a bread wheat variety had used in experiment. To avoid phosphorus deficiency during the vegetative stage while researching nitrogen uptake efficiency, 5 kg P da-1 TSP had applied to soil as base fertiliser. Nitrogen levels (N0 (0 kg N da-1 ), N10 (10 kg N da-1), N15 (15 kg N da-1) and N20 (20 kg N da-1)) which is subject of experiment had applied with ammonium nitrate (NH4NO3). Microbiological fertilizer levels (BS0, BS1) applied by pulverizating to seeds. In result of experiment, wheats weight(fresh weight) was mesured between 503,33 kg da-1 (N0BS0) to 1340,66 kg da-1 (N20BS0) and 32,76% (N15) increased and yield was mesured between 98,54 kg da-1 (N0BS0) to 472,40 kg da-1 (N20BS0) and 16,24% increase determined (N15). Seed nitrogen percent determined 14,94% (N0BS0) to 18,96% (N15BS1) and shoot nitrogen percent determined 3,45% (N0BS0) to 6,34% (N20BS0). As a result of experiment, Bacillus subtilis's effect of wheats shoot nitrogen percents (N0: +8,29% - N10: -7,70% - N15: -9,52% - N20 -39,06%) had found statistically significant while seed nitrogen percent increases did not. It's determined that Bacillius subtilis application had statistically significant effective to seeds phosphorus content while there is no statistically significant effect measured on wheats shoot phosphorus and, seed and shoot potassium content. Bacillus subtilis Ch-13 as a fertilizer had increased wheat yield and seed nitrogen content.