Divan şiirine Bursa’dan eleştirel bir ses: Mehmed Rıf’at Efendi

Abstract

Türk Edebiyatı içerisinde önemli bir yeri olan Divan Edebiyatı; Tanzimat Fermanı sonrasında Osmanlı Devleti üzerinde iyice etkisini gösteren Batılılaşma hareketleri sonucunda ortaya çıkan Tanzimat Edebiyatı dönemde büyük eleştirilere maruz kalmıştır. Batı Etkisinde Gelişen Edebiyat döneminde Divan Edebiyatı’nı eleştirmek yenilikçi şairler tarafından adete bir gelenek haline gelmiştir. Bu eleştirilerin Servet-i Fünûn döneminde artarak devam ettiği ve İstanbul’dan taşraya yayıldığı görülmektedir. Bursa’da yayımlanan Feva’id gazetesinin Sermuharriri Celal Paşazade Mehmed Rıf’at Efendi, Divan şiirine yönelik yaptığı eleştirilerle İstanbul’da cereyan eden eski-yeni tartışmalarına katılmıştır. Bu makalede, Mehmed Rıf’at Efendi’nin Divan Edebiyatı’nı eleştiren şiir ve yazıları tespit edilmiş, eski-yeni tartışmalarının taşraya yansıması bilim dünyasına sunulmuştur.

After Tanzimat Edict showed its effect on the Westernization movements of the Ottoman Empire which resulted from movements in the period of Tanzimat literature; Divan Literature, which has an important place in Turkish Literature, was subject to great criticism. Criticizing Divan Literature by innovative poets became a tradition at the period of Turkish literature that was affected by West. It was seen that these criticisms continued during the period of Servet-i Fünûn and spreaded from Istanbul to the countryside. Celal Paşazade Mehmed Rif'at Efendi who was the head writer of Feva’id newspaper that was published in Bursa participated ‘old-new’ debate that took place in Istanbul with his Divan poetry. In this article, Mehmed Rif'at Efendi’s written texts and poems criticizing Divan literature have been detected and the reflections of ‘old-new’ debate to the countryside is presented to the scientific world.