Canan Tan’ın kaleminden kelepçeli kadınlar

Abstract

Türk Edebiyatı’nda hapishane temini daha ziyade siyasi sebeplerden dolayı kısa ya da uzun süreli hapis cezasına çarptırılmış yazarların işledikleri görülmektedir. Orhan Kemal, Kemal Tahir, Kerim Korcan, Çetin Altan, Nihal Atsız, Erdal Öz, Rıfat Ilgaz, Abdülkadir Billurcu, Remzi Çayır, Sevgi Soysal, Feride Çiçekoğlu hayatlarının bir döneminde yaşamak zorunda kaldıkları bu mekândaki gözlem ve tecrübelerini edebî esere taşımış yazarlarımızdan bazılarıdır. Hapishane temini roman türünde işleyen yazarlarımızdan Füruzan ve Canan Tan ise yargı süreci sırasında veya yargı kararıyla bu mekânı tanımış yazarlardan değildirler. Füruzan 47’liler adlı romanında yaşamadığı bu mekânda yaşayan kadınları anlatır. Ancak diğer yazarlar gibi cezaevini irdelemek yerine 12 Mart döneminde kadının cezaevi ile bağlantısı üzerinde durur. Günümüzün çok okunan yazarlarından araştırmamıza konu olan Kelepçe romanının yazarı Canan Tan ise mahkûm sıfatıyla değil sadece gözlemlemek ve eserine malzeme toplamak amacıyla cezaevinde bulunmuştur. Bu çalışmada Canan Tan’ın 2016 yılının nisan ayında yayımladığı ve kadın mahkûmların cezaevi hayatlarından bir kesit sunarken onların toplum nezdinde suçlu damgası yemelerine sebep olan süreçten de söz eden Kelepçe adlı romanı değerlendirilecek, suçu oluşturan psikolojik ve sosyolojik sebeplerin esere nasıl yansıdığı üzerinde durulacaktır.

It can be seen that prison theme is mostly used by the authors who are sentenced to short or long term punishments for political reasons in Turkish literature. Orhan Kemal, Kemal Tahir, Kerim Korcan, Çetin Altan, Nihal Atsız, Erdal Öz, Rıfat Ilgaz, Abdülkadir Billurcu, Remzi Çayır, Sevgi Soysal, Feride Çiçekoğlu are some examples of the Turkish authors who carried their experiences in this harsh environment to their literary works. Füruzan and Canan Tan differ from other writers who used prison theme in their novels by not knowing this place by a consequence of legal punishment. In her novel 47’liler, Füruzan tells the story of the women who lives in this place which she herself did not live. Yet, she scrutinizes the relationship between woman and prison in 12 Mart era instead of focusing to prison. One of the bestselling writers of our time and the author of novel Kelepçe which is subject of our study, Canan Tan, set foot in prison not as a prisoner but as an observer with the purpose of gathering material for her novel. In this paper, the novel Kelepçe, which is written by Canan Tan and published in April 2016, will be reviewed and its portrayal of psychological – sociological background of crime will be examined. Kelepçe presents a view to the life of the women inmates, and also narrates the process which ends up with stigmatizing of them in public opinion.