Türkiye'de ihracatın ithalata bağımlılığı: Tekstil sektörü üzerine bir değerlendirme

Abstract

Türkiye 1980 yılında dışa açık büyüme politikalarını uygulamaya başlamıştır. Bu politikalar ihracatın önemli ölçüde artmasına olanak sağlamış fakat ithalatın da artışına yol açmasıyla ekonomide yapısal bozuklukları da beraberinde getirmiştir. Üretimin ithalata bağımlı bir yapıya kavuşmasında etkili olan faktörlerle ihracatın ithalat bağımlılığı artmıştır. Bu bağımlılık ülke ekonomisinde ciddi cari açıklara sebep olmaktadır. Tekstil sektörü Türkiye'de önemli bir ihracat konumuna sahip olmasından dolayı sektör ihracatının ithalat bağımlılığı araştırmanın temel amacı olmuştur. Bu bağımlılığı ortaya koyabilmek için TÜİK'in yayınladığı Girdi Çıktı Tabloları kullanılmıştır. Çalışmada 1998, 2002 ve 2012 yıllarına ait Girdi Çıktı Tabloları ve İthal Girdi Çıktı Tablolarından elde edilen matrisler aracılığıyla Doğrudan ve Toplam Geriye- İleriye Bağ etkilerinden tekstil sektörünün diğer sektörlerle olan ilişkisi, İthalatta Geriye ve İleriye Bağ etkileri ile sektörün ithalat bağımlılığı, Sektörel Dikey Uzmanlaşma ve Toplam Dikey Uzmanlaşma Payları ile ihracatın ithalat bağımlılığı incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre tekstil sektörünün ithalat bağımlılığı incelenen yıllar itibariyle artmaktadır. Sektörün ihracatının ithalat bağımlılığı ise 1998 yılından 2002 yılına düşüş yaşamış, 2002'den 2012'ye artmıştır. Toplam ihracatın ithalat bağımlılığının ise incelenen yıllarda artış göstermekte olduğu görülmüştür.

Turkey has started to implement outward oriented growth policies in 1980. These policies led to a significant increase in export but brought about structural disturbances in the economy by causing to increase in import. Import dependence of export has increased with factors influencing the transformation of production into dependent on imports. This dependency causes serious current deficits in the country's economy. Because textile sector has an important export position in Turkey, the main purpose of this study is to examine import dependency of the sector export. To reveal this dependency, input-output tables published by TUIK are used. In this study, by means of matrix procured from input-output tables for the years of 1998, 2002, 2012 and import input-output tables, it is examined that relation of textile sector with other sectors with direct and total backward and forward linkage, import dependency of the sector with backward and forward linkage in import, import dependency of export with sectoral vertical specialization and total vertical specialization. The results show that the import dependency of textile sector increase by years examined. On the other hand, import dependency of the sector's exports decreased from 1998 to 2002 and increased from 2002 to 2012. Finally, import dependency of total export has increased by years examined.