Biga-Gümüşçay'daki Nasuh Çelebi Câmii haziresi mezartaşları

Abstract

Uygun iklim ve coğrafi şartlarının da etkisiyle asırlardır yerleşim alanı olarak tercih edilen Biga, Güney Marmara'da bulunup Anadolu ile Trakya arasında bir köprü vazifesi görmüştür. Çanakkale'nin Biga İlçesi-Gümüşçay Belediyesi sınırları içinde bulunan Nasuh Çelebi Câmii Haziresi'ndeki mezar taşları, çalışmamızın bütününü teşkil etmektedir. Gümüşçay Nasuh Çelebi Haziresi'nde fotoğraflama, estampaj, tebeşirleme gibi yöntemlerle mezar taşları incelenmiş ve gerek hazirede gerekse dijital ortamdaki okumalarla, Osmanlı Türkçesi ile hâkkedilen şahidelerin kitabeleri latinize edilmiştir. Rustik taşlarla haricinde, Hicri tarih esaslı XII. yüzyıl ile XIV. yüzyıllar arası 109 mezarın tespiti ile tezin birinci bölümünde her bir şahide ve mezarla ilgili genel özellikler sunulmuştur. Miladi takvime göre XVIII. XIX. ve XX. yüzyıla ait bulunduğu görülen mezarlar, tezin ikinci bölümünde tipolojik açıdan incelemeye tabi tutulmuştur. Mezarların bir kısmı hem baş şahidesine hem de ayak şahidesine sahipken bazı mezarların ise sadece baş veya ayak şahidelerinin günümüze ulaştığı anlaşılmaktadır. Tezin ücüncü bölümünde de kitabelerdeki tezyinat ve hat sanatı değerlendirmeleri tamamlanmıştır.

Biga, which has been chosen as a location area for centuries thanks to its favourable climate and geographic conditions, is located in the South part of Marmara region and acts as a transcontinental bridge. The gravestones which take place in the graveyard of Nasuh Çelebi Mosque which is located in Biga town of Çanakkale- Gümüşçay Municipality is the major part of our study. Gravestones were examined by metod such as photographing, estampage, chalking in the graveyard of Gümüşçay Nasuh Çelebi mosque and the inscriptions of the headstones that are engraved in Ottoman Turkish have been latinized by reading at the burial place and digitally. Except rustic stones total of 109 graves between the 12th and 14th centuries based on the Islamic calendar and the general characteristics of each headstones and graves were presented in the first part of the study. According to the calendar the Gregorian calendar, the graves, which belong to 18th 19th and 20th centuries were subjected to typological examination in the second part of the study. While some of the graves have both headstone and footstone, it is understood that only headstone or footstone of some graves have reached today. In the third part of the study, the evaluations of decoration and calligraphy on the inscriptions have been completed.