Nakşibendî-Hâlidî geleneğin temsilcilerinden Mustafa Fevzi b. Nu'man'ın Mizânü'l-İrfân adlı eserindeki tasavvufî muhtevanın tahlili

Abstract

20. yüzyıl Osmanlının son zamanlarına Cumhuriyet'in kuruluş dönemine tekabül eden vakitlerde Nakşibendî-Hâlidî geleneğin temsilcilerinden biri olan Mustafa Fevzi b. Nu'man (ö. 1924) kâtiplik vasfıyla Hâlidiyye kolunun Ziyâiyye şubesinde etkili bir sûfi şairdir. Mustafa Fevzi Efendi'nin manzum olarak kaleme aldığı eserlerin en önemlisi Kitâb-ı Ziyâiyye'dir. Bu eser İsbâtü'l Mesâlik ve Mizânü'l-İrfân adlı iki kısımdan oluşmuştur ve bu kısımlar müellif tarafından ayrı ayrı kitaplaştırılmıştır. Bu çalışmada esas olarak Matbaa-i Bahriyye'de basılmış, Kitâb-ı Ziyâiyye'nin ikinci kısmı olan Mizânü'l-İrfân adlı eser incelenmiştir. Eserde tasavvufun metafizik konuları, tasavvufî ıstılahlar ve Ziyâiyye ekolünün tasavvuf ve tarikat âdâbına dair görüşleri detaylıca anlatılmıştır.

One of the representatives of the Naqshbandī -Halidī tradition, in the times corresponding to the establishment of the Republic in the late 20th century of the Ottoman Empire, was Mustafa Fawzī Nu'man (d. 1924), who with his qualification of a clerk in Hālidiyya's branch Ziyāiyya was an influential poet. One of the most important poetical works of Mustafa Fawzī Efendi is Kitab al-Ziyāiyya. This work consists of two chapters, Isbāt al-Masālik and Mizān al-Irfān, which were collected into separate books by the author. In this study, we examined the second part of Kitab al-Ziyāiyya, which was mainly printed in Matbaa al-Bahriyya, the Mizān al-Irfān. In this work, metaphysical issues of Sufism, Sufi terminology, and the thought of Ziyāiyya school towards Sufism and Sufi practice (ādāb) were explained in detail.