Sosyolojik bakış açısından gıda güvencesi kavramı

Abstract

Temelde gıda güvencesi, bir insanın yaşamını sürdürmesi adına tüketmesi gereken gıdaya ulaşabilmesine karşılık gelmektedir. Bir sosyal hak olarak gıda güvencesi, küreselleşme ile bireyin tüketim tercihlerine bırakılmıştır. Neo liberal politikaların etkisi ile yükselen bireyselleşme de devletlerin, vatandaşlar için gıda güvencesi sorumluluğunu üzerinden almış ve vatandaşların, kendi gıda güvencesini kendisinin sağlaması gerektiği bir alan yaratmıştır. Üreticinin, üretim sürecinden uzaklaştırılırken gıda güvencesini sağlaması sadece satın alma davranışı üzerinden yürütülebilecek gibi görünmektedir. O halde Türkiye özelinde gıda güvencesi kavramı, daha geniş çerçeveden yorumlanmalıdır. Söz konusu çerçevenin sınırları da çalışmanın konusunu belirlemektedir. Buna göre; “küresel şirketlerin hızla söz sahibi olmaya başladığı tarım topraklarında, gıda güvencesinden bahsedilebilir mi?” ve “köysüzleşen nüfus, gıdayı kendisi üretiyorken üretim sürecinden kopmuşsa gıdaya ulaşım şekli nasıldır?” soruları gıda güvencesinin, Türkiye için sosyolojik bir çerçeveden yorumlanması gerektiğini ortaya koymaktadır. Bundan dolayı gıda güvencesi kavramı çalışmamızda “mülksüzleşme”, “köylü-işçi”, “iç göç” ve “kentleşme” kavramlarından yola çıkılarak anlaşılmaya çalışılacaktır.

Individualization rising under the effect of neo-liberal politics abdicated responsibility of food security for citizens given by the state and created a new zone where citizens need to provide his or her own food security. Food security as a social right is left to the individual’s consumption preferences through globalization. Basically food security corresponds to having access to food needed for survival. Providing food security by producer while being suspended from production process can seemingly be performed over his or her buying behavior. Therefore, the concept of food security specific to Turkey must be evaluated from a broader perspective. The limit of this perspective specifies the subject of this study. Accordingly, the questions ‘Can food security be mentioned in agricultural soil where global companies started to have a corner promptly?’ and ‘What are the ways of accessing food by deruralized population suspended from production process while they produce food themselves?’ reveals the need to reinterpret food security for Turkey from a sociological perspective. Consequently, food security concept will be studied on the basis of ‘dispossession’, ‘peasant-worker’, ‘domestic migration’ and ‘urbanization’ terms.