Kesikli akrilik lif ve karışımlı ipliklerin üretim parametrelerinin iplik ve kumaş özelliklerine etkisi

Abstract

Akrilik lifi, fiziksel özellikleri ve dokunma hissi ile yün lifine en çok benzeyen sentetik liflerdir. Akrilik lifler üretimleri itibari ile relax ve relax olmayan (un-relax) lifler olarak sınıflandırılmaktadırlar. Un-relax akrilik lifler, üretimleri esnasında bir buhar prosesine tabi tutulmazlarken, relax akrilik lifler buhar prosesine tabi tutulurlar ve uzatılırlar. Relax ve un-relax akrilik liflerin farklı oranlardaki karışımlarından iplik üretildikten sonra, ipliğe uygulanacak bir buhar işlemi ile un-relax durumdaki akrilik liflerin kısalması gerçekleştirilmekte ve hacimli (high-bulk) iplikler üretilmektedir. Çalışmanın deneysel kısmı iki bölümden oluşmuştur. Birinci bölümde, akrilik lif inceliği ve relax/un-relax oranının iplik ve kumaş özelliklerine etkisini incelemek amacıyla üç farklı akrilik lif inceliğinde (2, 3 ve 5 denye) ve dört farklı relax/un-relax oranında (%100 relax, %95 relax %5 un-relax, %92 relax %8 un-relax, %85 relax %15 un-relax) %100 akrilik iplikler üretilmiştir. İkinci bölümde yün oranı ve relax/un-relax oranının iplik ve kumaş özelliklerine etkisini incelemek amacıyla üç farklı yün oranında (%10 yün %90 akrilik, %30 yün %70 akrilik, %50 yün %50 akrilik) ve dört farklı relax/un-relax oranında (%100 relax, %95 relax %5 un-relax, %92 relax %8 un-relax, %85 relax %15 un-relax) akrilik/yün karışımlı iplikler üretilmiştir. Üretilen ipliklerin mukavemet, düzgünsüzlük, ince yer, kalın yer ve neps özellikleri incelenmiştir. Ayrıca %100 akrilik ve akrilik/yün karışımlı ipliklerden örme kumaşlar üretilmiş ve kumaşların patlama mukavemeti, aşınma, boncuklaşma, hava geçirgenliği, termal iletkenlik, termal direnç, su buharı geçirgenliği ve su buharı direnci özellikleri incelenmiştir. İplik ve örme kumaşlardan elde edilen ölçüm sonuçları istatistikî olarak değerlendirilerek yorumlanmıştır.

Acrylic fiber is a synthetic fiber that most closely resembles wool fiber with its physical properties and tactile sensation. Acrylic fibers are classified as relax and un-relax fibers. Un-relax acrylic fibers are not subjected to a steam process during their manufacture, while relax acrylic fibers are subjected to a steam process and are elongated. After the yarn is produced from different blends of relax and un-relax acrylic fibers, a shortening of acrylic fibers in the un-relax state is carried out by a steam treatment to the yarn and high-bulk yarns are produced. The experimental part of the study consists of two parts. In the first part, 100% acrylic yarns in three different acrylic fiber fineness (2, 3 and 5 denier) and four different relax / un-relax ratios (%100 relax, %95 relax %5 un-relax, %92 relax %8 un-relax, %85 relax %15 un-relax) were produced in order to examine the effect of acrylic fiber fineness and relax / un-relax ratio on yarn and fabric properties. In the second part, acrylic/wool blended yarns were produced in three different wool ratios (%10 wool %90 acrylic, %30 wool %70 acrylic, %50 wool %50 acrylic) and four different relax / un-relax ratios (%100 relax, %95 relax %5 un-relax, %92 relax %8 un-relax, %85 relax %15 un-relax) in order to examine the effect of wool ratio and relax / un-relax ratio on yarn and fabric properties. Then these produced yarns tenacity, unevenness, thin place, thick place and neps features were examined. In addition, knitted fabrics were produced from 100% acrylic and acrylic/wool blended yarns and the properties of bursting strength, abrasion resistance, pilling resistance, air permeability, thermal conductivity, thermal resistance, water vapor permeability and water vapor resistance properties of the fabrics were examined. The measurement results obtained from yarn and knitted fabrics were evaluated statistically and interpreted.