Türkiye'deki mülteci ve yerel halk entegrasyon süreci için mekânsal bir çözüm önerisi

Abstract

Dünya tarihindeki en büyük göç hareketliliklerinden birinin yaşandığı günümüzde, mültecilere ev sahipliği yapan ülkeler arasında Türkiye ilk sırada yer almaktadır. Türkiye'nin 2011 yılında uyguladığı açık kapı politikasıyla 'misafir' sıfatıyla ağırlanmaya başlanan Suriyeli mülteciler, ülkelerindeki iç savaşın devam etmesi nedeniyle 'kalıcılık' tartışmalarına konu olmaktadır. Artan yoğun mülteci nüfusu yerleşim alanlarında sosyo-kültürel, ekonomik, fiziksel ve mekânsal problemler oluşturmakta ve bu durum yerel halk ve mülteciler arasında entegrasyon sürecini olumsuz etkilemektedir. Dünyada ve ülkemizde bu tür farklı toplumların bir arada yaşamak zorunda kaldığı yerleşimler incelendiğinde entegrasyon süreçlerini yavaşlatan en büyük etkenlerin dil ve kültür farklılığı olduğu görülmektedir. İki farklı kültür arasında köprü kurabilmek için toplum bilincinin oluşturulacağı mekanlara ihtiyaç duyulmaktadır. Entegrasyon sürecinin olumlu yönde ilerlemesi için farklı kültürlere sahip toplumların kamusal bir mekânda toplanıp etkileşime geçebilmesi önem kazanmaktadır. Geçmişte, dünyada ve Türkiye'de farklı amaçlar doğrultusunda halk eğitiminin verildiği kuruluşlar olmuştur. Farklı amaçlara sahip olmakla birlikte bu kuruluşların çalışmalarıyla toplum bilinci oluşmasını kolaylaştırdıkları görülmüştür. Mekânsal bir çözümle ortak bir toplum bilinci oluşturulmasını sağlayan bu yaklaşım, günümüzde yaşanan yerel halk ve mülteci entegrasyon sürecinin başarılı bir şekilde gelişebilmesi için örnek oluşturmaktadır. Bu bağlamda, tez çalışması kapsamında, iki farklı topluluğun birlikte üretebilecekleri, birlikte yaşayabilecekleri ve birlikte sosyal ihtiyaçlarını giderebilecekleri mekân kurguları oluşturularak sosyal ve kültürel bir tesis önerilmektedir. Önerilen yapı; dil ve kültür farklılıklarının giderebileceği, yaşanan psikolojik ve sosyal problemlerin azaltılabileceği, ortak çalışmaların teşvik edileceği etkinlik ve eğitimleri barındıracak halk eğitim mekanları içermektedir. Bu tez kapsamında, mimari ve kentsel tasarım aracılığıyla önerilecek doğru mekânsal çözümlerin, toplumların sosyal gelişmesine destek olacağı ve bütünleşmelerini destekleyebileceği Hatay, Reyhanlı'da seçilen örnek alan için geliştirilen bir tasarımla ifade edilmiştir.

Today, we are experiencing one of the biggest migration movements in the world's history. Among the countries that are home to refugees, Turkey is taking first place. In 2011, Turkey's open-door policy implemented to refugees therefore they welcomed as 'guests'. As the Syrian civil war continues, the 'permanent settlement' of refugees is the subject of controversy. Growing dense of the refugee population creates sociocultural, economic, physical and spatial problems in residential areas and this negatively affects the integration process between local people and refugees. When examining the settlements with such different societies have to unite in the world as in our country, it is seen that the biggest obstacles to the integration process are language and cultural differences. In order to prevent this difference and establish a bridge between two different cultures, we need spaces where public education will be held and new social awareness will be created. These spaces are important for different cultures to gather and interact in a public area. In the world, there have been different organizations with public education purposes. Although they have different goals, it has been observed that these organizations facilitate the formation of public awareness. This approach, which creates a common social awareness with a space-oriented solution, is an example of the successful development of the local people and refugee integration process. In this context, a social and cultural facility is proposed by creating space constructions where two different communities can produce and live together with their social needs. The proposed structure includes public education venues that will accommodate activities where language and cultural differences can be eliminated, psychological and social problems can be reduced, and collaborative activities are encouraged. Therefore, in the thesis, the sample area in Hatay, Reyhanlı designed with the right space-oriented solutions to be proposed through architectural and urban design to support the social development and integration of societies.