Beytül'l-Hikme ve tercümeler dönemindeki önemi

Abstract

Fethedilen yeni bölgelerle geniş bir coğrafyaya hâkim olan Müslümanlar, bu topraklarda farklı kültür ve medeniyetlerle etkileşime girmişlerdir. Gerek İslam düşüncesinin iç dinamikleri, gerekse sosyal, kültürel ve siyasi faktörler miladi 9. yüzyılda Abbasilerin başkenti Bağdat'ı bir bilim ve felsefe merkezi haline getirmiştir. Halife Me'mun döneminde gelişimini tamamlayıp sistemleşen Beytü'l-Hikme ile zirveye ulaşan tercüme faaliyetleri sonucunda başta Yunanca olmak üzere, Süryanice, Farsça ve Hintçe gibi dillerde üretilen felsefe-bilim literatürü Arapçaya tercüme edilerek kadim medeniyetlerin mirası Müslümanlara intikal etmiştir. Çalışmamızın birinci bölümünde tercüme hareketini hazırlayan tarihi seyri ve fikrî arka planı ele almaya çalıştık. İkinci bölümde ise öncelikle Beytü'l-Hikme'nin kuruluşu ve işleyişini değerlendirdik. Akabinde tercüme faaliyetinin hamilerini, mütercimleri ve tercüme ettikleri eserleri ele alarak, tercümenin İslam kültüründeki etkilerini inceledik. Sonuç olarak Beytü'l-Hikme ve tercüme faaliyetlerinin İslam dünyasında felsefî düşüncenin teşekkülündeki rolünü mercek altına aldık.

Establishing dominance over a wide territory with the newly conquered regions, Muslims came in contact with different cultures and civilisations in these lands. Both the internal dynamics of the religion of Islam and also various social, cultural and political factors transformed the city of Baghdad, the capital city of the Abbasids in the 9th century AD, into a centre of science and philosophy. As a result of the translation activities that climaxed with Bayt al-Hikmah, which completed its development and systematised during the reign of al-Ma'mun, the philosophy and science literature produced in languages like Greek, in particular, Syriac, Persian and Hindi was translated into Arabic and thus the heritage of ancient civilisations became accessible to Muslims. In the first part of the study, historical process and intellectual background that opened the way for the translation movement were addressed in detail. In the second part the foundation of the Bayt al-Hikmah and its working were evaluated. Also examining the topic of patronage, translators, and their translations, the impact of translation in Islamic culture was discussed. As a result, the present study analysed the influence of the Bayt al-Hikmah and translation activities on the formation of the philosophical thought in the world of Islam.