Atık döküm kumlarının yeniden kullanımının araştırılması

Abstract

Ülkemiz metal döküm ürünlerinin üretimi konusunda 2017 yılı verilerine göre dünyada 11. Avrupa'da ise 3. sırada yer almaktadır. Ülkelerin gelişimi ve kalkınması için metal döküm üretimi önemli rol oynamaktadır ancak dökümhaneler üretim prosesi gereği aynı zamanda atık döküm kumlarının üretime bağlı olarak sürekli oluştuğu sektörlerdendir. Ülkemizde 2017 yılında 2 155 000 ton metal döküm ürünleri üretimi yapılmış ve hesaplamalara göre 490 262,5 ton atık döküm kumu oluşmuştur. Yapılan bu çalışmada oluşan atık döküm kumlarının düzenli depolama tesislerine bertarafa gönderilmesi yerine alternatif hammadde olarak hazır beton santrallerinde %0,97, asfalt plent tesislerinde %1,05 oranında kullanılmasının yeterli olduğu hesaplanmıştır. Bursa ilinde faaliyet gösteren bir dökümhanede bir yılda oluşan 25 500 ton atığın, atık döküm kumu geri kazanım tesisine gönderilmesi durumunda dökümhanenin 2 108 136 TL (365 995 $), düzenli depolama tesisine gönderilmesi durumunda 2 519 400 TL (437 395 $) ve çimento fabrikasına gönderilmesi durumunda ise 2 841 720 TL (493 354 $) ödemesi gerektiği sonucu bulunmuştur. Bununla birlikte atıkların alternatif hammadde olarak hazır beton veya asfalt plent tesisine gönderilmesi durumunda ise dökümhane tarafından yalnızca 26 928 TL (4 675 $) ödenmesi gerektiği görülmüştür. Dökümhane ile hazır beton ve asfalt plent tesisi ile kurulacak endüstriyel simbiyoz ilişkisi ile de hammaddeye bedel ödemeyecekleri için 1 504 500 TL (261 198 $) kar edecekleri hesaplanmıştır. Yapılan araştırmalar ve hesaplamalar sonucu atık döküm kumlarının alternatif hammadde olarak kullanılmasının çevresel ve ekonomik faydalarının olduğu ancak atık döküm kumlarının iyi tanınmadığı ve bu nedenle sınırlı kullanıldığı sonucuna varılmıştır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın öncülüğünde başlatılacak endüstriyel simbiyoz projeleri, atık döküm kumunun değerlendirilmesi ve kaynakların verimli kullanımını konusunda yol gösterici ve teşvik edici olacaktır.

According to 2017 data, our country ranks 11th in the world and 3rd in Europe in the production of metal casting products. Metal casting production plays an important role for the development and improvement of the countries, but foundries are also one of the sectors where waste foundry sands are continuously produced depending on the production process. In 2017, 2 155 000 tons of metal casting products were produced in our country and 490 262.5 tons of waste casting sand was formed according to the calculations. In this study, instead of sending the waste foundry sands to the landfill, it is calculated that 0.97% of the ready-mixed concrete plants and 1.05% of the asphalt plant facilities are sufficient as alternative raw materials. It has been found that 25 500 tons of waste foundry sand generated in one year in a foundry operating in Bursa province should be paid to 2 108 136 TL (365 995 $) if it is sent to waste casting sand recovery facility, 2 519 400 TL (437 395 $) if it is sent to landfill and 2 841 720 TL (493 354 $) if it is sent to cement plant. However, if the wastes are sent to the ready-mixed concrete or asphalt plant as an alternative raw material, it is seen that the foundry only needs to pay 26 928 TL (4 675 $). The industrial symbiosis relationship which will make with the foundry and the ready-mixed concrete or asphalt plant should provide 1 504 500 TL (261 198 $) profit per year because the raw material will be free of charge. As a result of the researches and calculations, it has been concluded that the use of waste foundry sands as alternative raw materials has environmental and economic benefits, but the waste foundry sands are not well known and therefore limited use. Industrial symbiosis projects to be initiated under the leadership of the Ministry of Environment and Urbanization will be guiding and encouraging in the utilization of waste foundry sand and efficient use of resources.