Davranışsal finans ve pişmanlık teorisi'nin döviz kuru riskinden korunma kararına etkisi

Abstract

Günümüzün sıkı rekabet koşulları altında, verilecek olan finansal kararlar, hem kurumsal yatırımcılar hem de bireysel yatırımcılar için büyük bir önem taşımaktadır. Son zamanlarda finans alanında yapılmakta olan çalışmalar, insanların rasyonelliği üzerine kurulmuş olan “Geleneksel Finans Teori”’lerinin finans alanında gerçekleşen olayları açıklamakta yetersiz olduğunu ortaya koymuştur. Buradan hareketle, psikoloji ve sosyoloji gibi bilim dallarında yapılmış olan çalışmaların bulgularından yararlanarak, daha gerçekçi sonuçlar verecek finansal modeller üretilmesi çabasının sonucunda “Davranışsal Finans” adında yeni bir alan ortaya çıkmıştır. İnsanların rasyonel davranış kalıplarının dışına çıkmasının nedenlerini, sonuçlarını ve finansal kararlara etkilerini inceleyen davranışsal finans alanında özellikle önemli olan üç teori vardır. Bu teoriler, beklenti teorisi, hayal kırıklığından kaçınma teorisi ve pişmanlık teori’sidir. Bu çalışma, davranışsal finans alanında geniş bir literatür araştırması içermektedir. Bununla birlikte, Michenaud ve Solnik tarafından döviz kuru riskine açıklık kararının verilmesinde pişmanlık teorisi’nin etkisini açıklamak amacıyla geliştirilmiş olan model incelenmiştir. Son 10 yılda, büyük bir gelişme göstermiş olan davranışsal finansın, gelecek dönemlerde de önemini koruyacağı düşünülmektedir. Çünkü, insanların baş rol oynadıkları finans piyasalarında, başarının insan davranışlarının belli kalıplar içerisine oturtulmaya çalışılması ile değil, gerçekten anlaşılması ve problemlere çözüm getirmek üzere oluşturulan modellere dahil edilmesi ile sağlanabilecektir. Davranışsal finans iv alanı ve davranışsal finans teori’lerine giriş niteliğinde olan bu çalışma, daha kapsamlı çalışmalar için bir temel oluşturabilecek niteliktedir.

The financial decisions, which will be given under the severe competition circumstances, are critically important for both institutional investors and individual investors. Recently, the studies on the financial area prove that “Traditional Finance Theories” based on rationality of man are not enough to explain the events on the financial area. Consequently, a new area named “Behavioral Finance” arose in order to produce financial models with more realistic results in the light of the studies of psychology and sociology. There are three important theories in the behavioral finance field which examines the reasons and the results of man’s going beyond the rules of rational behaviors and the effects of them to the financial decisions. These theories are prospect theory, disappointment aversion theory and regret theory. This study involves a great research of literature on the behavioral finance field. Nonetheless, the model, which was enhanced by Michenaud and Solnik in order to explain the effects of regret theory used on the decision of risks of exchange rate, is examined. Behavioral finance, which develops during the last ten years, is thought to protect its importance in the future (coming) terms. Because in the finance markets in which man is the leading role, the success comes with the inclusion of models which understands and replies the problems not with the efforts of putting man behaviors into certain models. This study is a kind of introduction to behavioral finance and behavioral finance theory and it forms a base for more comprehensive studies.