Bursa Ulu Cami Müezzin mahfili ve tezyinatı

Abstract

Bursa Ulu Cami, Erken Osmanlı dinî mimarisinin seçkin örneklerinden biridir. Selçukluların çok ayaklı plan şeması üzerine bazı yenilikler ilave edilerek oluşturulan eser, yerli ve yabancı birçok çalışmaya konu olmuştur. Ancak bu çalışmalarda müezzin mahfili ve tezyinatından neredeyse hiç bahsedilmemiştir. Mahfilin kuzey yüzünde Bursalı şair Rahîmî Abdurrahim Çelebi’ye ait ta’lîk yazıyla iki satırlık bir manzume bulunmaktadır. Manzumenin son paftasındaki tarih kaydından, mahfilin 1549 tarihinde inşa edildiği anlaşılmaktadır. Bu yazı aynı zamanda camiin en eski yazısıdır. Ayrıca 2006-2009 tarihleri arasında gerçekleştirilen restorasyonda mahfil merdivenlerinin aynalığında deri üzerine çalışılmış bir kalemişi tezyinat ortaya çıkarılmıştır. Henüz üzerine herhangi bir incelemenin yapılmadığı bu süslemeler de camideki en eski orijinal kalemişlerini temsil etmektedir. Bu çalışmada Ulu Camiin genel özellikleri belirtildikten sonra, müezzin mahfilinin inşâi hususiyetleri, onarımları, üzerindeki yazı ve süslemeleri detaylandırılacaktır.

Bursa Grand Mosque is among the distinguished examples of early Ottoman religious architecture. The building, which adds certain novelties on the multi-pedestal Seljukian plan scheme, has been subject to many Turkish and foreign works. Nevertheless, almost none of these studies deal with muazzin mahfil and its ornaments. On the north of the mahfil, there is a poem of two lines by Rahīmī Abdurrahīm Çelebi, the poet from Bursa, in ta’līq script. The history record on the final plate of poem heralds the mahfil was built in 1549. This script is also the oldest one in the entire mosque. Besides, the restoration between 2006 and 2009 unearthed hand-carved ornaments on leather at transom of mahfil stairs. These ornaments, which are yet to be duly examined, are the oldest original hand-carvings in the mosque. Hereby study intends to provide general features of Grand Mosque, before giving detailed information about constructional characteristics, reparations, as well as inscriptions and ornaments on muezzin mahfil.