Son dönem melâmîliği şairlerinden Ali Örfî’nin hayatı ve eserleri

Abstract

Bu çalışma; Son Dönem Melâmîliğinin kurucusu Muhammed Nûru’l-Arabî’nin (öl. 1305/1887) Selânik’teki halifesi Ali Örfî’nin (öl. 1305/1887) hayatının, şahsiyetinin, edebî kişiliğinin ve vahdet-i vücûd eksenli kaleme aldığı eserlerinin nüsha yerleriyle birlikte biçim ve içerik açısından tanıtımını konu edinmektedir. Çalışmanın amacı; çıkan ilmî veriler ve bulgular ışığında; kaynaklarda ya hiç olmayan ya da bazı hususlarda tespit edilen eksikliklerin tekmîli, yanlışlıkların tenkidi ve tashihiyle hakkında fazla araştırma yapılmamış olan Ali Örfî’nin hayatı ve eserlerine dair bilgilerin güncellenmesidir. Ayrıca eserleri vasıtasıyla meydana çıkan şairliği, şârihliği, mütercimliği (müelliflik) yönüyle Son Dönem Melâmilîğine ve Türk Tasavvuf Edebiyatına yaptığı katkı bağlamında Örfî’nin bu gelenekteki yerinin ve öneminin tespit edilmesi de hedeflenmektedir. Çalışmanın önemi ise; özellikle tasavvufî ve edebî bağlamda Ali Örfî’ye ve eserlerine dair biraz daha net ve spesifik bilgiler verecek, değerlendirme ve tespitler yapma imkânı sağlayacak olmasıdır.

This study aims to examine life, personality and literary identity of Alī Örfī, who is the founder of the late period Malamatiyya and successor of Muḥammad Nūr al-ʿArabī in Thesselonike. Moreover, his waḥdat al-wujūd based works will be introduced in terms of form and content. Besides that, the aim of the study is to eliminate deficiencies seen in the light of the scientific data and to criticize the mistakes which found and to correct the identified errors, and also to update the informations about the life and works of ʿOrfī. Additionally, the study has the purpose to determine the place of ʿAlī ʿOrfī who is poet, commentator and interpreter in the late period Malamatiyya and in Turkish sÿfí literature with regard to his contribution through his life and works. The study has importance especially from the point of that it will give clearer and specific informations and make remarks and determinations about ʿAlī ʿOrfī and his works in the Sufism and literary context