Korumacı ve düşmanca cinsiyetçiliğin kadınların sözel ve matematik performansı üzerindeki etkileri

Abstract

Bu tez çalışmasının amacı, düşmanca ve korumacı cinsiyetçi tutumlarla karşılaşmanın kadınların sözel ve sayısal başarı testlerindeki performansları üzerindeki etkisini incelemektir. Bu amaçla Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesinin çeşitli bölümlerinde öğrenim görmekte olan öğrencilerden veri toplanmıştır. Birinci çalışmada 80; ikinci çalışma da ise 159 kadın katılımcıya ulaşılmıştır. Her iki çalışmada da, maruz kalınan düşmanca cinsiyetçiliğin kadınların sözel alandaki performansını yükseltici bir etkisi olabileceğine dair bulgular elde edilmiştir. Şöyle ki; ilk araştırma sonucunda, düşmanca cinsiyetçi ifadelerle karşılaşan kadınların sözel performansı kontrol koşulundakilerin performansına eşit, fakat korumacı cinsiyetçilikle karşılaşan kadınlarınkinden yüksek bulunmuştur; ikinci çalışmada ise düşmanca cinsiyetçilik koşulundaki kadınların performansı hem kontrol hem de korumacı cinsiyetçilik grubundaki kadınlardan yüksek bulunmuştur. Her iki çalışmada da bu etkinin oluşmasında bazı değişkenlerin rolü incelenmiştir: birinci ve ikinci çalışmaların her ikisinde de kadınların cinsiyetle özdeşleşme ve benlik saygısı düzeylerinin rolüne bakılmış, çalışmaların ilkinde bunlara ek olarak kadınların genel ve cinsiyete dayalı sistemi meşrulaştırma eğilimlerinin rolü de incelenmiş ve çalışmaların ikincisinde ise, kadınların maruz kaldıkları koşulun onlarda yol açtığı duyguların ve test çözmeye yönelik motivasyonlarının da etkisine bakılmıştır. Tüm bu ele alınan değişkenler içinden, ikinci çalışmada incelenmiş olan katılımcıların maruz kaldıkları koşulun ardından yaşadıkları duyguların sonuçları etkilemede rolü olduğu saptanmıştır. Hangi tutuma maruz kaldıkları (düşmanca cinsiyetçi, korumacı cinsiyetçi veya kontrol) kadınların duygularını etkilemektedir: Düşmanca cinsiyetçiliğe maruz kalmak, öfke hissetmekle ilişkilidir ve hissedilen öfke arttıkça, sözel performans da artmaktadır. İki çalışma kapsamında elde edilen bulgular literatürdeki çalışmaların sonuçlarıyla karşılaştırılmış, çalışmaların kısıtlılıkları değerlendirilmiş ve gelecekteki çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.

The aim of this study is to examine effects of hostile and benevolent sexism on women's mathematical and verbal performance. The data was collected from undergraduate students from various departments in Faculty of Arts and Science at Uludag University. Two studies were conducted: the first one with 80 female students; and the second one with 159 female students. Results of both studies provided some evidence about that being exposed to hostile sexism may result in an increase on women's verbal performance. More specifically, the results of the first study showed that the women who had been experimentally exposed to hostile sexism had neither better nor worse performance than the women in control condition in the verbal test, but they had a better performance than the women who had been experimentally exposed to benevolent sexism. The results of the second study, however, showed that women who had been experimentally exposed to hostile attitudes had higher verbal performance than both the women who had been experimentally exposed to benevolent sexism, and the performance of women in control condition. In both studies, the roles of some variables in this relationship were examined. Gender identification and self-esteem levels were two variables which were commonly examined in both. Additionally, the role of system justification ideologies were investigated in the first study, whereas the role of emotions experienced, and the level of motivation for solving the performance tests after being exposed to sexism were investigated in the second study. It was found that emotions experienced after being exposed to sexism have found play a significant role: Being exposed to sexism was related to an increase on feeling anger, and in turn, feeling anger was related to an increase on verbal performance. The findings from both studies were evaluated in the light of the findings of earlier studies; the limitations were discussed and some suggestions for future studies were presented.