Türkiye'de yerel yönetimlerde yöneticiler ve vatandaşlar perspektifinden e-devlet'in benimsenmesi: Bursa Büyükşehir Belediyesi örneği

Abstract

E-Devlet, günümüzde kamu yönetiminde yükselişe geçmiş olgulardan biridir. Türkiye artık bir tercih olmaktan çıkan bu olguya kayıtsız kalamamış ve özellikle 2000'li yıllardan itibaren Avrupa Birliğine uyum sürecinin de etkisiyle e-devlet proje ve uygulamalarına hız vermiştir. Gerek merkezi düzeyde gerekse yerel düzeyde e-devlet proje ve uygulamalarını başarılı bir şekilde yaşama geçirmenin yolu e-devlete en üst seviyede siyasi destek verilmesi, gerekli yasal düzenlemelerin kabul edilmesi, kamu kurumlarının idari kapasitelerinin arttırılması, e-devlet projeleri için yeterli bütçenin tahsis edilmesi ve teknolojik altyapının oluşturulmasından geçmektedir. Bununla birlikte, e-devlet sadece teknik değil, sosyolojik ve psikolojik bir olgudur. E-Devletin başarısı için sarf edilen bu çok boyutlu çabaların sonuç vermesi ve büyük yatırımlar yapılan e-devlet projelerinden arzu edilen sonuçların alınabilmesi için e-devletin kullanıcılar tarafından benimsenmesi gerekmektedir. Bu bağlamda, bu tez çalışmasının amacı, Bursa Büyükşehir Belediyesi örneği bağlamında, Birleştirilmiş Teknoloji Kabul ve Kullanım Teorisi (BTKKT) ölçeğinden yararlanarak, Türkiye'de yöneticilerin ve vatandaşların e-devleti benimsemesi üzerinde etkili olan faktörleri analiz etmektir. Bu amaç doğrultusunda, tez çalışmasında anket yönteminden yararlanılmıştır. Ampirik araştırmanın bulgularına göre, performans beklentisi, çaba beklentisi ve sosyal etki faktörlerinin vatandaşların ve yöneticilerin e-devleti kullanmaya yönelik davranışsal niyetleri üzerinde herhangi bir anlamlı etkisi bulunmamaktadır. Yine, e-devleti kullanmaya yönelik davranışsal niyet ile kullanım davranışı arasında hem yöneticiler hem vatandaşlar için anlamlı bir ilişki bulunmamaktadır. Bununla birlikte, kolaylaştırıcı koşullar faktörü vatandaşların ve yöneticilerin e-devleti kullanım davranışı üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahiptir.

Today, e-government is becoming an increasingly important phenomenon in public administration. Turkey has not been indifferent to this phenomenon which is no longer an option; and with the impact of European Union accession period especially since 2000s, Turkey has accelerated the e-government projects and applications. The condition for successfully implementing the e-government projects and applications on both national and local levels is to provide political support at the top level, introduce necessary legal arrangements, increase the administrative capacity of public institutions, allocate adequate amount of budget and finally build up the technological infrastructure. Nonetheless, the e-government phenomenon is not only technical but also sociological and psychological one as well. In order to get the desired results from the multi-dimensional efforts for successful implementation of e-government and from big investments on e-government projects, the e-government should be adopted by its users. Within this context, the aim of this thesis is, with the help of Unified Theory of Acceptance and Use of Technology (UTAUT), to analyze the factors effective on the adoption of the e-government by the city managers and citizens in Turkey in the case of Bursa Metropolitan Municipality. With this specific purpose in mind, the questionnaire method was used in this thesis study. According to the results of the empirical research, performance expectancy, effort expectancy and social influence had no significant effect on citizens and city managers' behavioral intention to use the e-government. Moreover, there was no significant relationship between the behavioral intention and usage behavior to use the e-government for both the city managers and the citizens. However, the facilitating conditions factor had a positive and significant impact on the e-government usage behavior of the citizens and city managers.