Dünya ticaret örgütü: bağlantı sorunu açısından bir dönüşümün analizi

Abstract

Uluslararası ticaretin gelişerek küresel bir karakter kazanmasıyla birlikte ticari olmayan konuların ticaretten etkilenmesi veya ticareti etkilemesi nedeniyle uluslararası ekonomik ilişkiler değişik bir boyut kazanmıştır. Bu nedenle ülkelerin ekonomik rekabet edilebilirliklerinin sürdürülmesi için GATT (Tarifeler ve Ticarete İlişkin Genel Antlaşma) kapsamında başlayan ve DTÖ (Dünya Ticaret Örgütü) ile sürdürülen temel ilke ve normlar geliştirilmiştir. Bu bağlamda ticareti etkileyen veya ticaret tarafından etkilenen görünüşte ticari olmayan konularda uluslararası ticaretle bağlantılı olarak düşünülmeye başlanmıştır. Tarife dışı engeller kapsamında da değerlendirilen bağlantı sorunu, dünya ticaretinin az gelişmiş devletler aleyhinde olumsuz etkilenmemesi için DTÖ'nün fonksiyonel çalışmasıyla çözülebilir. Bu çalışmada DTÖ'nün niteliği ve yapısı irdelenerek bağlantı kavramının analizi yapılmış ve bu sorunun çözülmesi için DTÖ yapısının işlevselleştirilmesi gereği ortaya konulmuştur.

International economic relations have taken on different dimension because the non trade issues affect, or are affected by, trade issues together with global developing character of international trade. In order to maintain sustainable competing ability of countries, the norms and principles have been regulated and sustained within the scope of GATT (General Agreement on Tariffs and Trade) and that of WTO (World Trade Organization). In this circumstance, the non trade issues affecting, or affected by, the trade are considered to be linked to international trade regime. The linkage problem assessed in the context of non-tariff barriers to trade can be solved by means of functional mandate of WTO to protect developing and least-developed countries from negative effects of trade regime. This study examines the structure and nature of WTO by analyzing conceptual notion of linkage of non trade issues and offers structural functionality of WTO to solve these issues.