Entegre katı atık yönetiminde analitik hiyerarşi prosesi ile coğrafi bilgi sistemi kullanarak düzenli depolama tesisi yer seçimi: Bursa örneği

Abstract

Depolama sahası yer seçimi kentsel atık yönetiminin en önemli adımlarından birisidir. Bu süreçte politik, ekonomik, sosyal ve teknolojik açıdan pek çok alt faktör farklı uzmanlık grupları tarafından ele alınmalıdır. Son yıllarda yer seçiminde analitik hiyerarşi prosesi (AHP) coğrafi bilgi sistemleri (CBS), çok kriterli karar verme, fayda-maliyet analizi, yaşam döngüsü değerlendirmesi gibi pek çok yöntem kullanılmaktadır. Bütün bu yöntemler karar alıcılar için en uygun potansiyel sahaların belirlenmesi için avantaj sağlasa da “mükemmel depolama sahası yeri” diye bir kavrama ulaşmak ne yazık ki mümkün değildir. Depolama sahası yer seçiminde kentteki tüm paydaşların katılımı, süreç doğru yürütülürse yerel yöneticilerin de elini güçlendirecektir. Bu çalışmada, Bursa ili için en uygun entegre katı atık tesisi yer seçimi işlemi gerçekleştirilmiştir. Bursa ölçeğinde entegre katı atık tesisi olabilecek yerler bilimsel olarak belirlenen metodolojilere (CBS Tabanlı ARCGIS Programı, ÇKKV Yöntemlerinden Analitik Hiyerarşi Yöntemi ile Değerlendirme) göre analiz edilmiş ve toplam 31 adet yer seçim kriterleri ile konumsal veriler açısından uygun olup olmadığı belirlenmiştir. Ayrıca çalışmada, yönetmelikteki kriterlerin yetersiz olduğu, kriterler belirlenirken birçok faktörün göz önüne alınması gerektiği ve çok disiplinli uzman ekipler ile halkın sisteme dahil edilmesi gerektiği tespit edilmiştir.

Landfill location selection is one of the most important steps in waste management. In this process, many diffrent differentitation processes should be handled in terms of politics, ecenomy, social and technology. Many methods such as analytical hiyerarchy process (AHP), geographic information systems (GIS), multi-criteria decision making, cost-benefit analysis, life cycle are used in the final location selection. Unfortunately, it is not possible to reach a concept such as “perfect landfill location” even though all these methods provide advantages for potential sites for decision makers. The participation of all stakeholders in the city in the selection of the landfill site will strengthen the hand of local administrators if the process is carried out correctly. This is the most suitable solid waste facility location selection for Bursa province. In order to learn the integrated solid waste facility in Bursa scale, it has been analyzed according to scientifically encrypted methodologies (GIS Based ARCCIS Program, Evaluation by Analytical Hierarchy Process from MCDV Methods) and look for a total of 31 location selection criteria and whether it is suitable for site selection. In addition, in this study, it was determined that the criteria in the regulation were insufficient, many factors should be taken into account when determining the criteria and the public should be included in the system with multi-disciplinary expert teams.