Yeni betonarme yapıların tasarımında ve mevcut betonarme yapıların değerlendirilmesinde kullanılan etkin kesit rijitliklerinin irdelenmesi

Abstract

Betonarme taşıyıcı elemanların rijitlik değerleri, deprem etkisi altında öngörülen değerlerden farklı olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle yapıların tasarım ve değerlendirilmesinde çatlamış kesite ait rijitlikler dikkate alınmaktadır. Betonarme taşıyıcı elemanların tasarım ve değerlendirilmesinde dikkate alınan etkin kesit rijitlikleri standartlarda birbirinden farklı olarak sunulmuştur. Bu çalışmada Türkiye’de yayınlanan TDY 2007 ve TBDY 2018 yönetmelikleri, Avrupa yönetmeliği Eurocode 8 ve Amerika yönetmeliği ASCE 7/16 ele alınmıştır. Tasarımda betonarme çerçeveli bir konut binası örneği birinci deprem bölgesinde, 5, 10 ve 14 katlı durumuna göre SAP2000v20 programı ile doğrusal hesap yöntemleri olan eşdeğer deprem yükü yöntemi kullanılarak deprem hesabı yapılmış olup elde edilen göreli kat öteleme oranları, taban kesme kuvvetleri ve yapı doğal titreşim periyotları, adı geçen dört yönetmeliğe göre karşılaştırılmıştır. Ayrıca yönetmeliklerde belirtilen zemin sınıflarına göre çatlamış kesit rijitlikleri de göz önüne bulundurularak yapıda oluşan değişimler incelenmiştir. Bu rijitliklerin belirlenmesinde en gerçekçi yollardan birisi de moment – eğrilik ilişkilerinin kullanılmasıdır. TDY 2007 kısmen bu şartı dikkate almasına rağmen bahsi geçen diğer yönetmelikler sabit katsayıların kullanılmasını uygun görmüştür.

It has been determined that the stiffness values of reinforced concrete bearing elements are different from the values predicted under the effect of an earthquake. For this reason, the rigidity of the cracked section is taken into consideration in the design and evaluation of the structures. Effective cross-section stiffnesses, which are taken into consideration in the design and evaluation of reinforced concrete bearing elements, are presented differently in the standards. This study, published in the TEC 2007 and 2018 TBDY regulations in Turkey, the European regulation Eurocode 8 ASC 7/16 and American regulations were discussed. In the design, an example of a residential building with a reinforced concrete frame is calculated by using the SAP2000v20 program and the equivalent earthquake load method, which is linear calculation methods, according to the 5, 10 and 14 storey situation in the first earthquake zone. forces were compared according to the four regulations mentioned. In addition, according to the soil classes specified in the regulations, the changes in the structure were examined by considering the cracked section stiffness. One of the most realistic ways to determine these stiffnesses is to use moment-curvature relationships. Although TDY 2007 partially takes this requirement into account, the other regulations in question have approved the use of fixed coefficients.