Gıdalarda ürün ve marka tercihinde tüketici algısının belirlenmesi: Bursa ili örneği

Abstract

Algılama, bireylerin duyu organlarına gelen bilgileri yorumlama, anlamlandırma sürecidir. 1960-1970'li yıllarda ortaya çıkan 'Pazarlama Anlayışı' dönemiyle birlikte tüketici odaklı düşünme, tüketici algısının değerlendirmesi ve işletmelerin bundan yararlanarak kar sağlama hedefi ortaya çıkmıştır. Bu anlayışla birlikte tüketici algısı, davranışı önem kazanmış, algıyı etkileyen faktörler araştırılmış, algının ölçülmesi ve değerlendirilmesi için çeşitli çalışmalar ortaya konmuştur. Bu çalışmanın amacı, gıda ürünlerinde tüketicilerin ürün ve marka tercihi algılarının ölçülmesine yönelik yöntemlerin analiz edilmesi ve bu yöntemler arasındaki farklılığın belirlenmesidir. Yapılan literatür araştırması ile yöntemler değerlendirilmiş, Bursa ilinde zeytinyağı tüketicilerine anket çalışması uygulanmış ve elde edilen veriler istatistiksel açıdan analiz edilmiştir. Sonuçlara göre, 'renk' tek başına bir kalite kriteri olmamasına rağmen; tüketicilerin tercih nedeni olan niteliklerde ilk sırayı almıştır. 'Fiyat' %25,8 ile erkeklerin birinci satın alım kriteri iken, kadınların ancak %14,1 ile 5. kriteri olmuştur. Kadınların kalite kriterinde 'tat' ve 'renk' ön planda iken; erkekler öncelikli olarak 'fiyat'ı, ardından 'renk' ve 'tat'ı tercih etmişlerdir. Bu çalışmada, tüketici algısını etkileyen birçok etmen değerlendirilmiş ve anlamlılık düzeyleri incelenmiştir.

Perception is a process of individual's interpretation and making sense of the information that reach to their sense organs. With the period of 'Marketing Concept' which emerged during 1960-1970, consumer-based thought, evaluation of consumer perception and the aim of companies to make profit thanks to this appeared. With this understanding, consumer perception and attitudes have become important, factors which affect the perception has been searched, and also studies to measure and evaluate perception has been conducted. The purpose of this study is to analyse the methods in evaluating perception of consumers' product and brand preferences in food products and to determine the differences between these methods. The methods have been assessed with the review of the literature, a survey has been conducted on the olive oil consumers in Bursa and the data, which has been collected, analysed statistically. According to the results, although 'colour' isn't the only criterion for the quality, it is the first motive for the preferences of consumers. While 'price' is the first preference motive for men with %25,8, it is the fifth criteria for women with %14,1. While women put 'taste' and 'colour' criteria first, men firstly prefer 'price' and then 'taste'. In this study, many factors that affect consumer perception has been evaluated and levels of significance has been examined.