Çatışmalarda ikinci derece kurbanların sevdiklerinin belirsiz kayıp olması durumunda düşünceleri ve “öteki” ile ilgili algıları: Kıbrıs’ta kayıp şahıslar

Abstract

Bu makale 1963 ve 1974 yıllarında Kıbrıs’ta Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumlar arasında yaşanan çatışmalar neticesinde kaybolan ve belirsiz kayıp (ambigious loss) olan kişilerin ailelerinin yaşadıkları ve yaşamakta oldukları zorlukları ve “diğeri” hakkında düşüncelerini analiz etmek için 22 kişi ile yüz yüze yapılan mülakatlar ışığında yazılmıştır. Makale, iki tarafın kayıp şahıs ailelerinin yıllar boyunca hissettiklerini ve değişimlerini içermektedir. görüşmeler sonunda ailelerin sevdiklerini yeni kaybettikleri zamanlarda karşı tarafı suçladıkları, ancak zaman geçtikçe ve karşı taraf ile temasa geçilince bu duygunun empati ve anlayışa dönüştüğü tespit edilmiştir. Hem Kıbrıslı Türk hem Kıbrıslı Rumlar birbirlerine karşı nefret hissetmediklerini ifade etmişler ve bunun yerine, somut adımlar atmadıkları ve kayıp şahıslar konusunda pasif davrandıkları için, politikacıları suçlamışlardır. Bu noktada kayıp şahısların kaderini bulmak, kalıntılarını ailelerine teslim ederek mezara gömülmelerini sağlamak için kurulan Kayıp Şahıslar Komitesi (KŞK)’nin kayıp ailelerinin acılarını biraz hafiflettiği, karşı tarafı affetmek hususunda yardımcı olduğu, barış konusunda çaba gösterdiği ve kayıp kalıntılarını bulmakta başarılı olduğu iki tarafın aileleri tarafından da kabul edilmektedir.

Utilizing 22 face-to-face interviews, this paper aims at improving the understandings of disappearance in the family for Greek and Turkish Cypriots who experienced ‘ambiguous losses’ in 1963 and 1974 conflicts in Cyprus. The paper reveals the multifaceted feelings that interviewees from both sides have been going through over the years, which were also evident in the shifting accounts of the family members during the interviews. Although at the beginning of the interview sessions both Greek Cypriots and Turkish Cypriots blamed each other in relation to their loved ones disappearance when we sum up the interviews most of these perceptions later turned into a mutual empathy. Both Turkish and Greek Cypriots showed very little hatred towards each other. Instead they blamed the politicians and noted that there were no problems at the personal level. At this point the contributions of Committee of Missing Persons (CMP) in recovering the pain of relatives and helping to bond relations in line with reconciliation were acknowledged by both sides.