Eş kaybının yaşlı bireyler üzerindeki psikolojik etkileri: Kaynakların Korunması Kuramı kapsamında bir inceleme

Abstract

Bu araştırmada eşini kaybetmiş yaşlı bireylerin yaşadıkları depresyon ve travma sonrası gelişim düzeyleri ve bunlarla ilişkili kaynakları incelemek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda huzurevinde yaşayan eşini kaybetmiş 65 yaş ve üstü bireylerle (N=161) çalışılmıştır. Katılımcılara toplam 7 veri toplama aracı uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda eşini kaybeden kadın ve erkeklerin depresyon düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık olmadığı; travma sonrası gelişim ve alt boyutları açısından kadınların erkeklerden anlamlı olarak daha fazla gelişim rapor ettiği bulunmuştur. Bireyin kendi sağlığını daha olumsuz değerlendirmesi depresyon ve travma sonrası gelişimin 'hayat felsefesindeki değişim' alt boyutunda artışla ilişkili bulunmuştur. Daha düşük benlik saygısına sahip olma, olumsuz dini baş etmeyi daha fazla kullanmanın depresyon düzeyindeki artışı yordadığı; dini baş etmenin travma sonrası gelişim ile pozitif yönde ilişkili olduğu ve olumlu dini baş etmenin travma sonrası gelişimi pozitif yönde yordadığı bulunmuştur. Sosyal destekteki artışın depresyon düzeyinde azalma ve travma sonrası gelişim düzeyinde artış ile ilişkili olduğu belirlenmiştir. Elde edilen bulgular Kaynakların Korunması Kuramı ve ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.

The present research aims to examine depression, post traumatic growth (PTG) and related resources among elderly widows and widowers. In line with this purpose the study sample (N= 161) consists of a group of widows/widowers at the age of 65 and above lives in nursing homes. Participants completed 7 forms in total. The results showed that no significance diffirence between widows and widowers at level of depression but widows reported significantly more growth than widower both PTG and the all subscales of PTG. More negative subjective health evaluation was associated with more depression and change in philosophy of life which is one of PTG's subscales. According to results, lower level of self esteem, using negative religious coping predicted an increase in the level of depression. In addition to this PTG was associated positively with religious coping and PTG was predicted by positive religious coping. Finally higher level of social support was related with lower level of depression and higher level of PTG. The results and the limitations of the study are discussed within the scope of Conservation of Resources Theory (COR) and the relevant literature.