Post lumber ponksiyon baş ağrısının prognozunu etkileyen sebepler üzerine bir çalışma

Abstract

Lumber ponksiyon (LP), vazgeçilmez invazif tanı yöntemlerinden olup; sonrasında sık görülen klinik sorun post lumber ponksiyon baş ağrısı (PLPB)’dır. Literatürde PLPB, yapılan iğne ucunun çapı ile ilişkilendirildiğinden, çalışmamızda PLPB’nın multifaktöriyel sebeplerinin araştırılmasını amaçladık. Bu çalışma Haziran-Aralık 2010 tarihleri arasında UÜTF-Nöroloji Kliniğinde LP yapılan 101 hastanın verilerinin retrospektif olarak analiz edilmesiyle yapılmıştır. LP yapılanların ön tanıları sıklıkla MS (Multipl Skleroz), GBS (Guillain Barre Sendromu) ve T.Myelit (Transvers Myelit)’ti. Çalışmaya alınanların %41.7’sinde PLPB gelişti. Psikiyatrik komorbidite (p=0.798), LP’nun yapıldığı pozisyon (p=0.766), BOS’nın alındığı intervertebral aralık (p=1.00), BOS (Beyin omurilik sıvısı)’nın boşaltılma miktarı (p=0.419), LP sonrasında yatış pozisyonu (p=0.132) alt grupları ile PLPB gelişimi karşılaştırıldığında, PLPB gelişimi için hiçbiri risk faktörü olarak değerlendirilmemişlerdir. LP girişim sayısı arttıkça (p=0.042) ve post-lumber mobilize olma (p<0.001) süresi kısaldıkça PLPB gelişme oranı artmaktaydı. LP iğnesinin, intervertebral aralıkta kalış süresi kısaldıkça PLPB gelişimi azalmaktaydı (p=0.047). PLPB gelişme oranı LP öncesi baş ağrısı öyküsü olanlarda baş ağrısı öyküsü olmayanlara göre daha yüksek saptandı (p=0.020). Sonuç olarak bu çalışmada iğne ucu çapı dışında PLPB’nı etkileyen faktörlerin neler olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Lumbar punction (LP) is one of the indispensable invasive methods; which frequently is followed by post lumbar punction headache (PLPH) as a clinical problem. Since PLPH is correlated to the needle diameters in the literature, in this study we aimed to reveal the multifactorial causes of PLPH. This study was done by the retrospective analysis of the data of 101 LP-applied patients in U.U.M.F-Neurology Clinic between June-December 2010. Prediagnosis for LP-applied patients were frequently MS, GBS and T. Myelitis. PLPH occurred in 41.7% of the enrolled patients. When PLPH occurrence (PLPH-O) and the subgroups including psychiatric co-morbidity (p=0.798), position of LP application (p=0.766), intervertebral space where CSF was taken (p=1.00), drained CSF amount (p=0.419) and lying position after LP (p=0.132) were compared, none of these were assessed as a risk factor for PLPH-O. As the number of LP attempts increased (p=0.042) and post-lumbar mobilization time decreased (p<0.001), PLPH-O rate was found to be increased. PLPH-O was decreased as the period of LP needle’s stay in intervertebral space decreased (p=0.047). PLPH-O rate was higher in patients with headache story than patients without headache story before LP (0.020). As a result the risk factors affecting PLPH, other than needle diameter, were revealed.