TDK Türkçe Sözlükte halk ağzından alınan madde başları

Abstract

Yüksek Lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışmada Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlükte Halk ağzından alınan madde başları incelenmiştir. Türkçe Sözlükte Halk ağzından alındığı belirtilen kelimelerin Derleme Sözlüğü ve Bölge Ağız Sözlüklerinden kontrol edilerek hangi bölgelerde ve ne sıklıkta kullanıldığını tespit etmek; bu şekilde nitelendirilen kelimelerin edebi dilde ve standart dilde kullanılıp kullanılmadığını kontrol ederek bu kısaltmaların kullanımının kaldırılması yada devam ettirilmesi yönünde görüş bildirmek tezin amacını oluşturur.Çalışma Giriş, İnceleme, Sonuç ve Kaynakça bölümlerinden oluşmaktadır. Çalışmanın Giriş bölümünde sözlük tanım ve tabirleri, sözlük bilimi (Leksikografi), Türkçe Sözlük çalışmalarının tarihi, sözlük sınıflandırmaları ve sözlük düzenleme yöntemleri hakkında gerekli açıklama ve çalışmalara yer verilmiştir. İnceleme bölümünde Güncel Türkçe Sözlükte Halk ağzından alınan madde başlarının sırasıyla Derleme Sözlüğü, Bölge Ağız Sözlükleri, Sevan Nişanyan’ın Etimolojik Türkçe Sözlüğü, Tuncer Gülensoy’un Türkiye Türkçesindeki Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü ve yazı dilindeki kullanımları ortaya konmaya çalışılmıştır. Sonuç bölümünde ise incelemede açıklanılan veriler doğrultusunda metin örneklerinde yani yazı dilinde veya edebi dilde kullanımı 10 örnekten fazlaysa halk ağzından alınan madde başlarındaki hlk kısaltmasının kaldırılması, 10 örnekten azsa kaldırılmaması, devam ettirilmesi yönünde öneriler sunulmuş ve sonuç maddeleri sıralanmıştır. Kaynakça bölümünde bu çalışma oluşturulurken başvurulan kaynaklara yer verilmiştir.

In this study, which was prepared as a master's thesis, the headwords taken from colloquial language in theTurkish Language Association's Current Turkish Dictionary were examined. The purpose of the thesis is to determine in which regionsand how often the words that are stated to be taken from colloquial language in the Turkish dictionary are used by checking from the Compilation Dictionary and Regional Dialect dictionaries; to check whether the words defined in this way are used in literary and Standard language and to express an opinion on the removal or continuation of the use of these abbreviations. The study consists of Introduction, Analysis, Conclusion and Bibliography sections. In the introduction section of the study, necessary explanations and studies about dictionary definitions and terms, lexicography, the history of Turkish dictionary studies, dictionary classifications and dictionary editing methods are included. In the analysis section,the use of the headwords taken from colloquial language in the Current Turkish Dictionary; in Compilation Dictionary, Regional Dialect Dictionaries, Sevan Nişanyan’s Etymological Turkish Dictionary, Tuncer Gülensoy’s Dictionary of Etymology of the Words in Turkey Turkish respectively, and in the written language was tried to be revealed. In the conclusion section, in line with the data explained in the analysis, suggestions were made to remove the abbreviation of hlk in the headwords taken from the colloquial language, if its use in text samples, ie in written language or in literary language, is more than 10 examples, and it should not be removed if it is less than 10 samples, and the result items were listed. In the bibliography section, the sources consulted while creating this study are included.