Michael Chekhov oyunculuk tekniğindeki psikolojik jest kavramının psikanaliz üzerinden incelenmesi

Abstract

Sigmund Freud’un 1900 yılında “Düşlerin Yorumu” isimli eserinin yayınlanmasından sonra yalnızca bilim dünyasında değil, sanatsal çalışmalarında yeni bir form kazanmaya başladığı görülmektedir. Yönetmen kavramının vücut bulması ile birlikte özellikle oyunculuk sanatında yeni yöntemlerin geliştiği ve oyuncu kavramına yaklaşım şeklinin değiştiği gözlemlenmektedir. Sistemli bir oyunculuk tekniğinin ilk geliştiricisi olarak kabul edilen Stanislavsky’nin “en iyi öğrencim” dediği Michael Chekhov, kendi yöntemini geliştirirken; daha önce benzerine rastlanmamış bir kavramın da öncüsü olmayı başarır. “Psikolojik Jest” olarak tanımladığı bu yaklaşım, oyuncunun, dürtü dünyasını arketipal hareketler aracılığıyla uyandırarak; bilinçaltını harekete geçirmeyi ve bu sayede imge dünyasını zenginleştirmeyi hedefler. Bu çalışmada, tiyatro sanatı ile psikanalitik kuramın özü, insana dair davranışların gözlenmesi olarak kabul edilmiş ve Michael Chekhov’un oyunculuk tekniğindeki “Psikolojik Jest” yaklaşımı karakterizasyona giden bir yöntem olarak ele alınmıştır. Çalışmada Chekhov tekniğinin gelişim süreci araştırılmış; tekniğin içerisinde yer alan Psikolojik Jest kavramının kuramsal tanımı yapılarak; kavramın uygulama biçimi psikanalitik kuram ile benzerlik açısından incelenmiştir.

Since the publication of Sigmund Freud's "Interpretation of Dreams" in 1900, it seems that he started to gain a new form not only in the world of science but also in his artistic works. With the emergence of the concept of director, it is observed that new methods have developed especially in the art of acting and the way of approaching the concept of actor has changed. Stanislavsky, the First known developer of systematic acting technique whom referred as “my best student” by Michael Chekhov developed his own method; It manages to be the pioneer of a concept that has never been seen before. This approach, which he describes as "Psychological Gesture", awakens the actor's world of impulse with the help of archetypal movements; It aims to activate the subconscious and thus enrich the image world. In this study, the essence of the theater art and psychoanalytic theory has been accepted as the observation of human behavior and the "Psychological Gesture" approach in Michael Chekhov's acting technique has been considered as a method leading to characterization. The development process of Chekhov technique was investigated in the study; By making a theoretical definition of the concept of psychological gesture in the technique; It has been examined in terms of the similarity of the application of the concept with the psychoanalytic theory.