Eric R. Wolf, Köylüler

Abstract

Bu makaledeki amacım Eric R. Wolf’un Köylüler başlığını taşıyan kitabını ele almaktır. Bununla birlikte, bir kitap tanıtımının/eleştirisinin sınırlarının ötesine çıkmayı göze alarak, konu çerçevesinde yapmış olduğum okumaların esinlendirdiği bir dizi düşünceyi de dile getirmeye çalışacağım. Söz konusu düşüncelere burada yer vererek, Wolf’un çalışmasının neden üzerinde durulmaya değer olduğunu gösterebileceğimi umuyorum. Ardından Wolf’un çalışmasının ayrıntılarına gireceğim. Son olarak da, Köylüler kitabının çevirisi üzerine birkaç şey söylemek istiyorum. Öncelikle, sosyal bilimler ile bir toplumsal kategori olarak köylülüğün ilişkisinin belli başlı iki sorunu içerdiğini öne süreceğim. İlk olarak Dünya çapında ve özellikle Türkiye’de, sosyal bilimlerde, köylülük konusunda bir belirsizlik ve ihmalin söz konusu olduğu ileri sürülebilir. Bu belirsizlik ilgili sözlüklerde de gözlemlenebilir. Sosyal antropologlar, köylüleri kültürel alışkanlık ver normlarıyla vizyonlarının darlığıyla 1 ve geleneğe sıkıca sarılmalarıyla tanımlarken; Marxist kuramcılar, köylülük kavramını, ücretli işçi sınıfından, kapitalist çiftçi sınıfından ve bir toprak sahipleri sınıfından farklılaştırarak, kapitalist ya da sosyalist olmayan tarımsal üretimin çok çeşitli biçimleri için kullanmışlardır.2 Köylülüğün ihmal edildiğini düşünmemin nedeni ise, köylülüğü konu alan çalışmaların göreceli olarak az sayıda olmasıdır. Her ne kadar, 1950’li yıllar ve sonrasında sosyal bilimlere damgasını vuran modernleşme/kalkınma paradigması köylülüğe yönelik çalışmaları arttırdıysa da, son on yılda yine bir düşüş yaşanmaktadır.