Bursa ili Nilüfer ilçe merkezinde 12-14 yaş grubu ilköğretim okulu çocuklarında anemi, demir eksikliği, demir eksikliği anemisi prevalansı ve risk faktörlerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, Bursa Nilüfer İlçe Merkezindeki 8 ilköğretim okulunun ikinci kademesinde okuyan 12?14 yaş grubu 795 öğrencide yapılmıştır. Öğrencilerde anemi, demir eksikliği ve demir eksikliği anemisi prevalansı ve etkileyen risk faktörleri değerlendirilmiştir.Çalışmaya katılan öğrencilerin 424'ü(%53.3) erkek, 371'i(%46.7) kızdır. Öğrencilerin ailesinden yazılı olur aldıktan sonra bir anket formu doldurularak, iki tüp venöz kan alınmıştır. Alınan kan örneklerinde tam kan sayımı, serum demiri, total serum demir bağlama kapasitesi ve ferritin çalışılmıştır. Hemoglobin 12g/dl'nin altında olanlara anemi; transferin saturasyonu<%16, ferritin<15ng/ml olanlara demir eksikliği (DE); DE ile birlikte anemisi olanlara demir eksikliği anemisi (DEA) tanısı konmuştur.Öğrencilerde anemi prevalansı %15.1, DE prevalansı %17.7, DEA prevalansı %6.0, talasemi minör prevalansı %1.8 olarak bulunmuştur. Erkek öğrencilere göre kız öğrencilerde DE ve DEA prevalansı daha yüksektir(p<0.05). Anemik olan öğrencilerin % 40.0'ında aneminin nedeni demir eksikliğidir. Demir eksikliği saptanan öğrencilerin %34.0'ünde anemi bulunurken, %66.0'sında anemisiz demir eksikliği bulunmuştur. Evde yaşayan kişi sayısı fazla olan, daha önce kansızlık tanısı alan, öğün atlayan, günlük kırmızı et ve beyaz et tüketimi az olan ve ailesinde kansızlık öyküsü olan ve babaları alt sosyal sınıfta olan öğrencilerde anemi prevalansı daha yüksektir(p<0.05). Adet gören kızlarda DE ve DEA prevalansı adet görmeyenlere göre daha yüksektir(p<0.05).Demir eksikliği çocukların okul performansını, mental motor gelişimi etkilediği için erken saptanması çok önemlidir. Demir eksikliği erken tanı ile önlenebilir ve tedavi edilebilir bir durumdur. Bu çalışma sonucunda koruyucu hekimlik hizmetleri ile erken tanının önemi bir kez daha ortaya çıkmıştır.

This study was carried out on 795 students who attended the second level of eight primary schools in Nilüfer city center in Bursa. In students; anemia, iron deficiency and prevalence of iron deficieny anemia and effecting risk factors were assessed.Of the 795 students 424 (53,3%) were males and 371 (46,7%) were females. After getting a written permission from the parents, a questtionnaire was filled and two tubes of venous blood was collected from each student. On the collected blood samples, complete blood counts, serum iron, total serum iron binding capasity and ferritin were studied. The ones whose Hemoglobin level was below 12g/dl were diagnosed as anemia; whose with transferrin saturation <%16, ferritin<15ng/ml were diagnosed as iron deficiency (ID) and those who had anemia with iron deficiency were diagnosed as iron deficiency anemia (IDA).The prevalance of anemia, ID, IDA and thalassemia minor was 15,1%, 17,7%, 6,0% and 1,8%, respectively. Prevalence of ID and IDA were higher among females than in males(p<0.05). In 40% of anemic students, the cause was iron deficiency. While anemia was found in 34,0% of students who had iron deficency, 66,0% had iron deficiency without anemia.Prevalence of anemia was higher(p<0.05) among students who live in crowded households, who were diagnosed with anemia before, who skipped meals, whose daily meat and chicken consume was low and who had a anemia story in his/her family and whose fathers were in low income group. The prevalence of ID and IDA was higher among girls who menstruated than the ones who didn?t(p<0.05).Early diagnosis of ID is crucial because it effects the school performance and motor mental development. Iron deficiency can be prevented and can be treated. As a result of this study the importance of preventive medicine services and early diagnosis has emerged once more.