Çocukluk çağı kanserlerinin tedavisinde alternatif yaklaşımlara eğilimin değerlendirilmesi

Abstract

Çalışmamızın amacı, kanser tanısı almış çocuk hastalarda tamamlayıcı ve alternatif tıp (TAT) uygulamalarının ne sıklıkta olduğunu, neler kullanıldığını, hangi nedenlerle alternatif yaklaşımın tercih edildiğini belirlemektir. Bu çalışma, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Çocuk Onkoloji Bilim Dalı’nda kanser tanısı konulmuş yeni ve eski hastaların aileleri ile yüz yüze görüşülerek, soru-cevap şeklindeki anket formunun doldurulmasıyla yapıldı. Anket formu, hastaların sosyodemografik özelliklerini, hastalıkla ilgili bilgilerini ve TAT kullanım özelliklerini içeren sorulardan oluşmaktaydı. Çalışmamıza 50’si (%41.7) kız, 70’i (%58.3) erkek olmak üzere toplam 120 hastanın ailesi katıldı. Hastaların 88’inde (%73.3) en az bir TAT yöntemi kullanıldığı saptandı. En sık kullanılan TAT yöntemi diyetsel takviyeler ve bitkisel ürünlerdi. TAT kullanan 88 hastanın 76’sı (%86.3) en az bir diyetsel takviye kullanırken, 51 (%58) hastanın ise en az bir adet bitkisel ürün kullandığı saptandı. En sık kullanılan diyetsel takviye bal (%43.2) olurken, bitkisel ürünler içinde en çok tercih edilen ısırgan otuydu (%74.5). Hastalarımızda TAT’ın en sık kullanılma nedeni tıbbi tedavinin yan etkilerinden olan tam kan sayımı değerlerindeki düşmeyi engellemek içindi. Çalışmamızda TAT kullanan ailelerin hiçbiri yan etki bildirmediler. Tüm TAT kullanıcılarının bu yöntemleri tamamlayıcı terapi amacıyla kullandığı saptandı. TAT yöntemi kullanan 88 hasta ailesinin 69’u (%78.4) kullanmış oldukları yöntemi doktorlarıyla paylaşmıştı. Sosyodemografik, sosyoekonomik ve tıbbi değişkenlerin hastalarımızda TAT kullanımı üzerinde anlamlı ilişkisi saptanmadı. Ailelerin kanser tedavisi süresince ve sonrasında karşılaştıkları olumsuzluklar neticesinde çocukları için her şeyi yapma isteğiyle TAT kullanımına yüksek oranda başvurduğu anlaşılmıştır. Bu nedenle hasta ailelerinin, TAT tedavilerinin potansiyel riskleri ve yararları konusunda mutlaka eğitilmesi gerektiği kanaatindeyiz. Doktorların da kanser tedavisi gören çocuklarda TAT kullanılma durumu ve aileleri bu tedavilere yönlendiren faktörleri her zaman akılda tutmaları ve olumsuzluk yaşanmaması için daha dikkatli olmaları gerekmektedir.

The aim of this study was to determine the frequency, the types and the reasons of complementary and alternative medicine (CAM) use in childhood cancer patients. The study was performed by the application of a questionnaire to the newly and previously diagnosed cancer patients’ parents in Uludağ University Faculty of Medicine Department of Pediatric Oncology. The questionnaire consists of questions related to the sociodemographic characteristics of the patients, their cancer types and the characteristics of their CAM usage. The questionnaires were completed during a face-to-face interviewing with their parents. Families of a total of 120 of the children [70 (58.3%) boys and 50 (41.7%) girls] were interviewed. There was at least one type of CAM usage in 88 (73.3%) patients. The most frequently used CAM types were dietary supplementations and herbal products. It was determined that of the 88 patients using CAM, 76 (86.3%) used at least one type of dietary supplementation and 51 (58%) used at least one type of herbal product. The most frequently used dietary supplementation was honey (43.2%) and the most frequently used herbal product was stinging nettle (74.5%). The leading reason of CAM usage was to prevent the decline of the complete blood count results which were the side effects of cancer treatments. None of the families using CAM reported any side effects related to CAM usage and none stopped their primary medical cancer treatments. In other words, it was determined that all families used such products as complementary treatments, not as alternative treatments. Of 88 families using CAM, 69 (78.4%) informed their primary doctors about their CAM usage. None of the sociodemographic, socioeconomic and medical variables were significantly associated with CAM usage. It is evident that the families of the children having cancer prefer to use some kinds of CAMs with the wish to do their best when they encouter various unwanted effects or problems during and after their medical cancer treatments. We think that the families of the children having cancer treatment should be suffiently informed about the potential risks and benefits of the CAM usage. Doctors treating children with cancer should always concider the possibility of CAM usage and the factors leading to CAM usage in their patients. They should always be very carefull in order to be able to prevent any possible unwanted results.