Sosyal bilgiler dersinde veli eşliğinde gerçekleştirilen inceleme gezilerinin etkililiği

Abstract

Mevcut çalışmada, ortaokul beşinci sınıf Sosyal Bilgiler dersinde veli eşliğinde gerçekleştirilen inceleme gezilerinin etkililiği incelenmiştir. Bu bağlamda veli ve öğretmen eşliğinde ayrı ayrı gerçekleştirilen inceleme gezilerinin etkililiği karşılaştırılarak bu gezilerin öğrencilerin Sosyal Bilgiler dersine yönelik motivasyonları ve tutumları, bilimsel alan gezilerine yönelik tutumları, kültürel mirasa yönelik farkındalıkları ve Sosyal Bilgiler dersinin öğrenme alanlarından biri olan “Kültür ve Miras” öğrenme alanına yönelik akademik başarıları üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada hem nicel hem de nitel yöntemlerin bir arada kullanıldığı karma yöntem tercih edilmiştir. Araştırmanın örneklem grubunu 2019-2020 eğitim öğretim yılı güz döneminde Kilis ili merkez ilçedeki bir devlet ortaokullunda öğrenim gören 113 beşinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında kullanılan nicel veri toplama araçları tüm gruplara hem öntest hem de sontest olarak uygulanmıştır. Deney grupları ve kontrol grubunda altı hafta sınıf ortamında “Kültür ve Miras” öğrenme alanındaki konular aynı şekilde işlenmiştir. Deney Grubu 1 (DG1) öğrencileri veli eşliğinde ve Deney Grubu 2 (DG2) öğrencileri ise öğretmen eşliğinde inceleme gezilerine katılmıştır. Nicel verileri oluşturan son testler yapıldıktan sonra deney ve kontrol gruplarına “Öğrenci Görüş Formu” uygulanmıştır. Nicel verilerin analizinde SPSS 22.0 istatistik paket programından, nitel verilerin analizinde ise MAXQDA 12 paket programından faydalanılmıştır. Mevcut çalışmada hem öğretmen eşliğinde gerçekleştirilen inceleme gezilerinin hem de veli eşliğinde gerçekleştirilen inceleme gezilerinin öğrencilerin Sosyal Bilgiler dersine yönelik motivasyon ve tutumlarını arttırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Bununla beraber, öğretmen eşliğinde gerçekleştirilen (DG2) inceleme gezilerinin, öğrencilerin ilgili derse yönelik hem motivasyon hem de tutumları üzerinde daha etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin bilimsel alan gezilerine yönelik tutumları, kültürel mirasa yönelik farkındalıkları ve akademik başarıları açısından ise DG1 ile DG2 öğrencileri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır. Elbette ki, veli eşliğinde gerçekleştirilen inceleme gezileri, geleneksel olarak öğretmen eşliğinde sınıfça gerçekleştirilen inceleme gezilerinin muadili olarak değerlendirilemez. Bununla birlikte; mevcut çalışmanın bulgularından hareketle, inceleme gezilerinin öğretmenler tarafından gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığı durumlarda, bu gezilerinin öğretmenin yapacağı planlama ve yönlendirmelerle, veli eşliğinde gerçekleştirilmesinin bir alternatif olarak kullanılabileceği ve bu gezileri gerçekleştirebilme konusunda velileri de sürece dâhil ederek başarılı sonuçlar alınabileceği düşünülmektedir.

In the present study, the effectiveness of field trips with parents in the fifth grade Social Studies course was examined. In this sense, it was aimed to examine the effects of these trips on the students' motivations and attitudes towards the Social Studies course, their attitudes towards scientific field trips, their awareness of cultural heritage and their academic achievements towards the “Culture and Heritage” learning area being one of the learning areas of the Social Studies course by comparing the effectiveness of the field trips carried out separately with parents and the teacher. The mixed method using both quantitative and qualitative methods together was preferred in the study. The sample group of the study consists of 113 fifth grade students studying at a state middle school in the central district of Kilis in the fall semester of the 2019-2020 academic year. Quantitative data collection tools used within the scope of the research were applied to all groups as both pretest and posttest. Subjects in the "Culture and Heritage" learning area were taught in the same way in the classroom environment for six weeks in the experimental groups and control groups. Experimental Group 1 (EG1) students participated in the field trips with their parents and Experimental Group 2 (EG2) students participated in the field trips with their teacher. After the post-tests creating the quantitative data, the "Student Opinion Form" was applied to the experimental and control groups. SPSS 22.0 statistical package program was used in the analysis of quantitative data, and MAXQDA 12 package program was used in the analysis of qualitative data. In the present study, it was concluded that both the field trips carried out with the teacher and the field trips carried out with the parents increased the motivation and attitudes of the students towards the Social Studies course. In addition, it was concluded that the (EG2) field trips carried out with the teacher were more effective on both the motivation and attitudes of the students towards the relevant course. There was no statistically significant difference between EG1 and EG2 students in terms of students' attitudes towards scientific field trips, awareness of cultural heritage and academic achievement. Of course, field trips carried out with parents cannot be considered as the equivalent of field trips, which are traditionally carried out with a teacher as a class. However; based on the findings of the present study, it is thought that in cases where it is not possible to carry out the field trips with the teachers, it can be used as an alternative to carry out these trips with parents with the planning and guidance of the teacher and successful results can be obtained by including the parents in the process of carrying out these trips.